Waarom werkt de ILT hieraan?

Elektronische en elektrische producten kunnen een behoorlijke belasting zijn voor het milieu. De IBRA wijst uit dat de maatschappelijke schade minstens € 280 miljoen per jaar is. Het gaat om: 

  • Klimaatverandering door nodeloos gebruik van energie door elektrische en elektronische apparatuur.
  • Uitputting van schaarse grondstoffen door overmatige toepassing van grondstoffen in elektrische en elektronische apparatuur en verpakkingen.
  • Milieu- en gezondheidsschade door toepassing van gevaarlijke en zeer zorgwekkende stoffen in elektrische en elektronische apparatuur.

Wat wil de ILT bereiken?

Met dit programma wil de ILT de milieubelasting van producten verminderen. Daarbij gaat het om energieverbruik, toepassing van gevaarlijke stoffen, gebruik van grondstoffen en een duurzamer productontwerp. De ILT houdt toezicht op de naleving van de regelgeving die voor elk van deze onderwerpen is opgesteld. Doelen: 

  • De meest risicovolle producten en de installatie daarvan voldoen aan de normen.
  • De ILT neemt het voortouw bij het versterken van de Europese samenwerking.
  • Eindgebruikers spelen een actieve rol in het systeem.
  • De informatiepositie is goed genoeg om risicoanalyses uit te kunnen voeren.
  • De ILT onderzoekt de mogelijkheden voor toezicht via internet.
  • Versterking van de signalerende en reflectieve functie.

“Dit helpt om van het aardgas af te gaan”

Warmtepompen zijn booming

Interview met een inspecteur

Wat is er in 2019 gebeurd?

‘In 2019 zijn de warmtepompen veel in het nieuws. Warmtepompen zijn een alternatief voor gasgestookte cv-ketels. Er is veel belangstelling voor, zowel vanuit de politiek als vanuit het bedrijfsleven en consumenten. De bedoeling is dat iedereen van het aardgas af gaat. De warmtepomp is 1 van de technieken om dit voor elkaar te krijgen. Het aantal groeit snel. Tussen 2017 en 2018 stijgt de verkoop met 40 % tot 34.000 verkochte warmtepompen.’ 

Wat doet de ILT?

‘We onderzoeken of de fabrikanten op de juiste wijze de apparaten testen en beoordelen, voordat ze op de markt gebracht worden. De bekende merken blijken dit over het algemeen voldoende tot goed te doen. Maar we zien ook dat warmtepompen vaak vanuit Azië niet voldoen. Die mogen niet meer verkocht worden. We kijken naar het energieverbruik, naar het geluid en naar de broeikasgassen die erin zitten. Zijn ze zo energie-efficiënt als de fabrikant opgeeft? Valt het geluidsniveau binnen de norm? Wordt er voldoende gedaan om ervoor te zorgen dat de broeikasgassen niet ontsnappen? We hebben dit in 2019 breed onderzocht. We betrekken alle partijen, zoals de verschillende ministeries, de subsidieverstrekker en de branches.’ 

Waarom is dit belangrijk?

‘‘Voor de consument: deze moet erop kunnen vertrouwen dat de apparaten de prestaties leveren die de fabrikant opgeeft. Maar natuurlijk ook voor het klimaat: ondeugdelijke apparaten dragen meer bij aan het broeikaseffect. Ook de politiek heeft er belang bij. Warmtepompen zijn belangrijk om de ambitie van het kabinet te halen dat alle huishoudens van het gas afgaan.’

En in 2020?

‘We hebben nu een nulmeting gedaan en in 2020 kunnen we risicogericht toezicht houden. Dat wil zeggen dat we vooral kijken naar de apparaten en fabrikanten die niet voldoen aan de eisen. Daarbij letten we ook op de juiste installatie van de apparaten.’

Wat leer jij hiervan?

‘Op een product is een breed scala aan wetgeving van toepassing waar de ILT toezicht op houdt. De wetgeving en de uitvoering sluiten niet naadloos op elkaar aan, waardoor het lastig is om al die onderwerpen te combineren: F-gassen, bodem, legionella, producteisen. Maar door in een vroeg stadium in gesprek te gaan met belanghebbenden, blijkt het wel degelijk mogelijk en dragen we bij aan het maatschappelijk belang.’

Wat is er in 2019 gebeurd?

De ILT schenkt in 2019 vooral aandacht aan 2 productgroepen met een groot energiebesparingspotentieel: warmtepompen en pelletkachels, en elektromotoren.

Warmtepompen en pelletkachels

Warmtepompen en pelletkachels verbruiken geen aardgas en zijn daardoor in trek als alternatieve verwarmingsbronnen. Voor het project warmtepompen/pelletkachels voert de ILT 145 controles uit, zowel administratieve als objectcontroles. Hieruit blijkt dat de producten veelal voldoen aan de huidige regelgeving. Geconstateerde afwijkingen zijn vooral van administratieve aard. Ook ontstaan er mogelijk knelpunten op grond van de voorziene wijzigingen in de regelgeving voor F-gassen. Het ministerie pakt deze ontwikkeling inmiddels op.

Daarnaast verbetert de samenwerking met de belangrijkste partijen, waaronder de Rijksdienst voor Ondernemend Nederland (RVO). Vanwege de onderlinge samenwerking en informatie-uitwisseling heeft de RVO de criteria voor de subsidieaanvraag voor warmtepompen aangepast. Het aspect duurzaamheid is nu toegevoegd. Ook is afgesproken dat de RVO de ILT inschakelt bij onduidelijkheden bij subsidieaanvragen voor warmtepompen. 

Elektromotoren

In maart 2019 kaart de ILT de eerste bevindingen aan bij diverse vakbladen en internetsites over energiebesparingsmogelijkheden bij de vervanging van elektromotoren. De ILT wil een breed beeld krijgen van de toepassing van de verordening elektromotoren en bevraagt daarom in 2019 en 2020 de resterende branches en stakeholders van sectoren waarin elektromotoren worden gebruikt.

Toezicht via internet

Nieuw in 2019: het project Toezicht met behulp van internet. Aanleiding is dat de ILT de mogelijkheden van internet voor toezicht nog niet benut, terwijl elektromotoren ook daar volop worden aangeboden. Vooral binnen het programma over duurzame producten is toezicht via internet een belangrijk hulpmiddel. Het plan van aanpak is klaar. De eerste pilots starten in 2020. 

Europese samenwerking

Samenwerking met de Europese handhavingspartners en gezamenlijk optrekken is belangrijk om de naleving te bereiken. Een voorbeeld is de naleving van de richtlijn Ecodesign, dus dat producten voldoen aan de wettelijke eisen en verplichtingen die daarin gesteld worden. De ILT neemt daarom deel aan het programma EEpliant3
(Energy Efficiency Compliant Products) van de Europese Commissie. Binnen dit project voeren de Europese toezichthouders gezamenlijk toezichtacties uit. EEpliant3 is gestart met enkele algemene projecten, zoals 'Verbetering douane samenwerking', 'Training van inspecteurs' en het 'In beeld brengen van testlaboratoria'. Daarna volgen de toezichtgerichte acties. In 2019 begint de ILT met de voorbereidingen voor het toezichtproject over waterverhitters (boilers), lokale ruimte verwarmers en verlichting. Het gezamenlijk toezicht start in 2020.