Doel van het programma
Als maatschappij willen we een schone bodem om veilig en gezond op te kunnen leven. Verspreiding van verontreinigende stoffen, onjuiste verwerking én toepassing van grond en bouwstoffen en aantasting van de kwaliteit van strategische drinkwatervoorraden bedreigen deze wens.
Het aantal werkzaamheden in de bodem is groot. Dagelijks vinden ongeveer 1400 graafbewegingen plaats. Op veel plaatsen kunnen overtredingen plaatsvinden. Daar is veel geld mee te verdienen. De pakkans is laag. Het toezicht is versnipperd. Er zijn vele publieke en private toezichthouders. Omdat er veel zaken misgaan, er grote maatschappelijke schade kan ontstaan, heeft de ILT eind 2019 een programma opgezet met als thema bodem.
Er zijn 3 doelstellingen geformuleerd voor dit programma:
- Voorkomen verontreinigingen en aantastingen van de bodem;
- Betere kwaliteitsborging van beheer en bescherming van de bodem;
- Stimuleren van veiliger en duurzamer (her)gebruik van bodem en secundaire bouwstoffen.
Hoe wil de ILT dit bereiken?
Om verontreinigingen en aantastingen van de bodem te voorkomen, treedt de ILT waar nodig en mogelijk handhavend op. Ze geeft bovendien signalen aan markt, samenleving, medetoezichthouders en politiek over misstanden en problemen met regelgeving. Ze organiseert ook kennisbijeenkomsten voor partners.
Om de kwaliteit van het beheer en de bescherming van de bodem te verbeteren, ziet ze er op toe dat bedrijven volgens de regels werken. Ze heeft hiertoe een centraal punt voor het indienen en opvolgen van signalen over niet-naleving van het Besluit bodemkwaliteit ingericht.
Om veiliger en duurzamer (her)gebruik van bodem en secundaire bouwstoffen te stimuleren, pakt ze actuele risico’s aan in de keten van grond, baggerspecie, bouwstoffen. Daarbij maakt ze ruimte vrij voor inzet en afstemming met partijen in de keten. Maar ze werkt ook proactief aan risico’s. Geprogrammeerd zijn onder andere grondbanken en immobilisaat (reststoffen verwerkt in beton(producten) en verhardingen).
In 2020 wordt een beleidsevaluatie afgerond van het publiek-private bodemtoezicht (kwalibo-stelsel). Daarin zijn de ervaringen van de ILT als toezichthouder meegenomen. In 2021 leidt dit tot extra aandacht en inzet van de ILT om samen met partners voorstellen tot een verbetering van het stelsel en de handhaving hierbij uit te werken. De resultaten uit het onderzoek naar het besluitvormingsproces en de certificering rond granuliet (onafhankelijk onderzoek Kuijken) worden betrokken. De ILT vertaalt de adviezen van de commissie Van Aartsen (naar de versterking van milieutoezicht en –handhaving) en de lijnen uit de uitvoeringsagenda voor het VTH-stelsel naar de praktijk. Onderwerpen als informatiedeling en samenwerking met collega-toezichthouders – noodzakelijk, maar nu onder andere door de in genoemde rapporten versnippering in toezicht, niet altijd vanzelfsprekend of gemakkelijk - maken daar onderdeel van uit.
Wat levert het programma op?
De ILT kan het bereikte resultaat afmeten aan een verbeterde naleving bij de sectoren die onder toezicht staan. Dit zal leiden tot minder risico’s voor het milieu en vertrouwen in de keten.
