Het jaar 2021 was een uitdagend jaar. Een jaar waarin de inspecteurs van de Inspectie Leefomgeving en Transport (ILT) weer vaker op pad gingen. Om met eigen ogen toezicht te houden en zo het verschil te maken. Om bij te dragen aan vertrouwen in regels en de overheid. Om gehoor te geven aan de roep uit de samenleving op te komen voor leefomgeving, mens en milieu.
Toch bleven we door corona in 2021 nog vaker thuis dan ons lief is. Dus maakten we van de nood een deugd en zijn inventief. We gebruiken nieuwe - vooral digitale - technieken: internettoezicht en artificiële intelligentie zijn steeds belangrijker.
Met signaalrapporten en verschillende ‘Staten van’ liet de ILT zien waar het mis ging. Denk aan het onderzoek waaruit blijkt dat hier gemaakte brandstoffen voor de Afrikaanse markt zeer schadelijk zijn voor mens en milieu. In strijd met de zorgplicht worden afvalstoffen weggemengd. Wij riepen producenten op hiermee te stoppen. De motivatie om op te komen voor een gezondere leefomgeving komt ook terug in de bemoeienis van inspectie om vergunningen van Tata Steel aan te scherpen zodat uitstoot sneller afneemt.
Met de Staat van Mainport Rotterdam brachten we voor het eerst de risico’s en uitstoot voor het grootste industriële complex in kaart. Zo ontstaat een beter beeld van de veiligheid in de regio en de impact die alle bedrijvigheid heeft. We maken dankbaar gebruik van data en kennis van vele ketenpartners. De havenmeester van Rotterdam vertelt verderop in dit jaarverslag eerlijk dat de totstandkoming flink wat voeten in aarde had. Maar hij ziet deze Staat ook als een startpunt. Daaruit bleek dat we op de goede weg zijn: ook ik zie deze Staat als een groeimodel.
Het begrip vertrouwen speelt een steeds grotere rol. Zo starten we met het programma Vertrouwen en keek het programma Inspectie en certificering of certificerende instellingen wel goed werken. De ILT blijft op vele fronten werken aan veiligheid, vertrouwen en duurzaamheid in transport, infrastructuur, milieu en wonen. We kijken hoe we de grootste maatschappelijke risico’s aanpakken en schade kunnen voorkomen.
Bij het schrijven van dit voorwoord is duidelijk dat 2022, met toezicht op de sancties tegen Rusland en de oorlog in Oekraïne, ook voor de ILT weer een uitdagend jaar is. Het is het laatste jaar dat ik leiding geef aan de ILT. Als inspecteur-generaal heb ik gebouwd aan een inspectie die verder kijkt dan regels alleen én die oog heeft voor zaken die burgers belangrijk vinden. Daarom moet het maatschappelijk effect van ons handelen steeds centraal staan.
Voor publieke vertrouwen is het goed dat de onafhankelijkheid van inspecties door de coalitie wordt uitgewerkt in een Wet op de rijksinspecties. Ook is er aandacht voor de vele taken van de inspectie, bijvoorbeeld om milieucriminaliteit aan te pakken, en komen er meer middelen om onze kritische rol met verve te kunnen vervullen.
