5.2 Transport

Landingsbaan Saba weer open

De 400 meter lange baan van de luchthaven van het eiland Saba - een van de kortste ter wereld - is in opdracht van het ministerie gerenoveerd en op 10 oktober 2018 weer opengesteld. Samen met Rijkswaterstaat is de ILT betrokken geweest bij de oplevering van de baan. De ILT heeft de landingsbaan goedgekeurd.

Motorproblemen kleine luchtvaart door warme zomer

In de zomer van 2018 kwamen bij de ILT diverse meldingen binnen van motorproblemen bij kleine vliegtuigen. Na onderzoek bleek dat dit vermoedelijk komt door het gebruik van motor gasoline in combinatie met de hoge temperaturen. Naar aanleiding hiervan heeft de ILT advies gegeven dat breed binnen de sector is opgevolgd. EASA, de Europese toezichthouder op de luchtvaartsector, heeft contact opgenomen met de ILT en overweegt vervolgacties op Europees niveau.

Lekkende brandstoftank TUI fly

Op 19 januari ondervindt een toestel van TUI fly vertraging op een vlucht van Amsterdam naar de Dominicaanse Republiek. Passagiers hebben de ILT ingeschakeld omdat het vliegtuig niet kon vertrekken vanwege een lekkende brandstoftank. De lekkage ontstond door een procesfout tijdens de bouw van het toestel. TUI fly heeft de lekkage op technisch verantwoorde wijze afgehandeld bleek uit nader onderzoek van de ILT. Dit is een buitengewone omstandigheid waaraan TUI fly niets kon doen. Daarmee was de luchtvaartmaatschappij niet in overtreding van de verordening over rechten van luchtvaartpassagiers. De vliegveiligheid is niet in gevaar geweest en de passagiers ontvingen een hotelovernachting met ontbijt. De passagiers zijn de volgende dag met een ander toestel naar hun bestemming gevlogen.

Boete voor luchtvaartmaatschappij Flybe

In 2018 dienden passagiers met een mobiliteitsbeperking een klacht in bij de ILT over het feit dat zij op tijd op de luchthaven waren, maar niet zijn meegevlogen met hun vlucht. Uit het onderzoek van de ILT bleek dat vlak voor vertrek een wijziging van het vertrekpunt (gate) plaatsvond. Deze wijziging was niet goed doorgegeven aan de begeleiders die de passagiers naar de andere gate moesten brengen. De piloot besloot niet langer te wachten en zonder deze passagiers te vertrekken. Echter: de passagiers bleken al bij het vliegtuig te zijn in een schaarwagen van waaruit ze het vliegtuig in gereden hadden kunnen worden. Ook kregen deze passagiers geen hulp van de luchtvaartmaatschappij. De passagiers hebben zelf taxivervoer, een overnachting en maaltijden moeten regelen, terwijl dit een taak is van de luchtvaartmaatschappij. Dit is een kwalijke zaak, juist omdat luchtvaartmaatschappijen bij problemen met vluchten hulpbehoevende passagiers voorrang moeten bieden. De ILT heeft de luchtvaartmaatschappij beboet voor het niet met voorrang helpen van deze passagiers, het niet bieden van hulp en verzorging en het onterecht weigeren van deze passagiers op de vlucht.

Manipulatie van tachografen

De ILT doet regelmatig inspecties naar rij- en rusttijden en het gebruik van de tachograaf voor de registratie daarvan. Gesjoemel met tachografen is geen administratief probleem, maar brengt de veiligheid, de gezondheid en het welzijn van chauffeurs in gevaar. En daarmee ook de veiligheid van andere weggebruikers. Daarnaast is het concurrentievervalsend ten opzichte van transportbedrijven die zich wel aan deze veiligheidsregels houden. De ILT ziet dat manipulatie steeds geavanceerder plaatsvindt waardoor het ook steeds moeilijker is om overtredingen vast te stellen. In 2018 is daarom meer gefocust op de heterdaadsituaties. Inspecteurs zijn regelmatig getraind en in de markt wordt gezocht naar betere detectieapparatuur. Controles op het gebruik van de tachograaf vinden ook plaats in internationaal verband.

Vrachtwagenchauffeurs rusten in cabine

Naar aanleiding van een uitspraak van het Europese Hof van Justitie is de ILT vanaf januari 2018 gaan handhaven op cabinerust. Dit om te voorkomen dat vrachtwagenchauffeurs de weekeinden doorbrengen in hun voertuigen. Het doorbrengen van de wekelijkse rust van 45 uur in het voertuig is wettelijk verboden. Op een overtreding staat een boete van € 1.500 voor de werkgever. Om de chauffeurs en werkgevers te informeren, heeft de ILT een flyer in 10 talen verspreid.

In 2018 voerde de ILT 589 controles uit waarbij 142 boeterapporten zijn opgemaakt.

142 boeterapporten vanwege overtreding cabinerust die leiden tot:

Snorders

Tijdens het carnaval heeft de ILT in samenwerking met de politie 29 snorders aangehouden. Dit gebeurde tijdens georganiseerde snordersacties in Amsterdam, Den Bosch en Eindhoven.

Een snorder is iemand die zonder de juiste papieren taxidiensten aanbiedt. Niet alleen is dit oneerlijke concurrentie ten opzichte van officiële taxi’s, het brengt ook de veiligheid van de passagiers in gevaar. Opvallend was dat de veelal jonge snorders vaak met zijn tweeën werken: de één ronselt de klanten op straat terwijl de bestuurder in zijn auto wacht. Ook werden er snordersdiensten via Facebook aangeboden.

Fouten in containerstuwsoftware

Op 21 juli 2018 maakte het containerschip Comienzo tijdens het laden met 6 lagen containers slagzij en verloor 40 containers in de Rotterdamse haven. Omdat schippers bij het laden gebruik maken van softwareprogramma’s voor het stuwen van containers en de stabiliteitscontrole, heeft de ILT onderzocht of er mogelijk verkeerde waarden (getallen) zijn ingevoerd waardoor het ongeval plaatsvond. Resultaat: niet de invoer van de software, maar de software zelf bleek het probleem te bevatten. De schipper vertrouwde ten onrechte op de software. De ILT heeft daarop de makers van een aantal softwarepakketten benaderd met het verzoek om eventuele fouten op te sporen en aan te passen.

Overigens hebben diverse partijen benadrukt dat schippers zelf altijd verantwoordelijk blijven voor een deugdelijke stabiliteitsberekening. Het stuwprogramma is slechts een hulpmiddel. Het maken van een stabiliteitsberekening op basis van een stabiliteitsboek vinden sommige schippers lastig. Bij het gebruik van software bestaat de mogelijkheid dat er andere resultaten uitkomen door met waardes te sjoemelen. De makers van de software hebben toegezegd de software zo aan te passen dat er niet meer met waardes kan worden gesjoemeld.

Onderzoek mankementdetectie op het spoor

Tussen 2005 en 2013 waren er 5 grote ontsporingen van goederentreinen, allemaal door een technisch mankement aan een wagon. Met behulp van het systeem Quo Vadis dat in gebruik is en dat uit 46 meetpunten in Nederland bestaat, kan ProRail bijna alle treinen in Nederland meten en vervormde wielen en verkeerde belading tijdig signaleren. Hierdoor kunnen ontsporingen, onnodige geluidsoverlast en trillingen worden voorkomen.

De ILT heeft in 2018 geconstateerd dat het systeem Quo Vadis technisch goed werkt. Prorail, de spoorwegmaatschappijen en de eigenaren van goederenwagons kunnen het systeem nog beter benutten, bijvoorbeeld door elkaar sneller en vollediger te informeren over vervormde wielen of verkeerde belading. Een andere oplossing is een digitale identificatie van wagons zodat Quo Vadis deze kan uitlezen en de informatie over de wagons kan verwerken zodra een trein passeert.

Keuring nieuwe treinen

Naar aanleiding van de parlementaire enquête in 2015 over de hogesnelheidstrein Fyra heeft de ILT onderzoek gedaan naar de manier waarop nieuwe treinen, locomotieven en wagons worden gekeurd. De inspectie doet die keuringen niet zelf: de fabrikant schakelt een commerciële keuringsinstantie in die door de inspectie is beoordeeld en toegelaten. Bij een keuringsinstantie uit het buitenland moet die instantie daar zijn toegelaten. Op basis van de controles door de keuringsinstantie geeft de ILT vervolgens een vergunning voor de nieuwe treinen. Wat zijn de uitkomsten? De ILT constateerde dat bedrijven die nieuwe treinen keuren en certificeren zich niet onafhankelijk genoeg opstellen tegenover de fabrikanten. Ze voldoen wel aan de wettelijke eis dat ze onafhankelijk en onpartijdig zijn, maar om tijd en geld voor hun opdrachtgevers te besparen maken ze niet altijd de juiste keuzes. De keuringsinstanties nemen te weinig tijd voor audits bij de fabrikant. Ook leggen ze geen onaangekondigde bezoeken af als extra controle. Wel hebben de auditors voldoende vakkennis.
De ILT is positief over het systeem van kwaliteitscontrole dat de NS toepast voor haar nieuwe treinen.

Transport van gevaarlijke stoffen

In 2018 heeft de ILT toezicht gehouden op het transport van gevaarlijke stoffen bij BRZO-bedrijven en complexe bedrijven met verhoogde risico’s. Er zijn 100 administratieve controles uitgevoerd bij risicovolle bedrijven, waarvan 10 integrale controles. Hierbij is gecontroleerd op gevaarlijke stoffen, asbest, Reach en afval.

Uitkomsten

Het overtredingspercentage is gedaald en ligt nu op 25%. Daarnaast zijn bij 75% van de onderzochte bedrijven aandachtspunten geconstateerd. Het overtredingspercentage is weliswaar gedaald, maar er zijn meer interventies toegepast. Er is tweemaal een last onder dwangsom opgelegd. De overtredingen betreffen: opleidingen, ongekeurde verpakkingen, aanbrengen etiketten en kenmerking. Er is driemaal proces-verbaal opgemaakt vanwege het ontbreken van een veiligheidsadviseur. Hierbij is de veiligheid verhoogd bij het laad- en losproces van gevaarlijke stoffen bij de risicovolle bedrijven.

Historische zeilschepen

In juli 2017 publiceerde de Onderzoeksraad voor Veiligheid het rapport ‘Mastbreuk zeilschip Harlingen’. Aanleiding was een tragisch ongeval in augustus 2016 op historisch zeilschip Amicitia in Harlingen waarbij 3 doden vielen. Een breuk in een houten mast was de oorzaak.

Na het sluiten van het vaarseizoen voeren de keuringsinstanties aan boord van de historische zeilschepen inspecties uit, onder andere op houten masten en tuigage. De ILT heeft in 2018 op schepen beoordeeld hoe surveyors (controleurs) van keuringsinstanties hun inspecties uitvoeren. Verder heeft de ILT onderzocht hoe de keuringsinstanties hun werkwijze en processen hebben aangepast. Eind 2018 was de voorlopige conclusie dat bij de uitvoering van inspecties verbeteringen zijn ingezet en dat – dankzij kennis, vaardigheden, ervaring en werkhouding – de mast- en tuigagekeuringen op een goede manier worden uitgevoerd.

Klassenbureaus

In de zeevaart (koopvaardij en passagiersvaart) worden de schepen die onder de Nederlandse vlag varen nagenoeg allemaal gecertificeerd door 3 internationaal opererende keuringsinstanties. Dit zijn klassenbureaus die ook certificaten verstrekken voor binnenvaartschepen. De ILT voert periodiek audits uit om te bepalen of klassenbureaus hun werk uitvoeren in overeenstemming met het mandaat dat zij van de minister hebben gekregen.

Eind 2017 heeft de ILT na een audit met een klassenbureau afspraken gemaakt over verbetermaatregelen. Een deel van de certificeringsactiviteiten van dat bureau heeft een half jaar onder verscherpt toezicht gestaan. Het gaat om een deel van de binnenvaart. In 2018 heeft de ILT de uitvoering van structurele verbetermaatregelen periodiek besproken met een afvaardiging van de internationale directie van het klassenbureau. Naar aanleiding van de audit en de besprekingen heeft het klassenbureau ook haar wereldwijd geldende procedures onder de loep genomen en verbeterd, ook op andere terreinen dan de binnenvaart.

Samenwerking met China

China is een steeds grotere speler in de wereld. Op een aantal terreinen ontstaat samenwerking met de Chinese autoriteiten (door middel van Memorandum of Understanding (MoU’s) (=samenwerkingsverklaring met actieprogramma’s)) over vervoer gevaarlijke stoffen over water en door de lucht, over vuurwerk, over ecodesign en productregels voor toepassingen gevaarlijke stoffen, en over export van afvalstoffen. In 2018 bracht een Chinese delegatie een werkbezoek aan de ILT. Het ging om vertegenwoordigers van de Civil Aviation Authority China, de 3 grootste Chinese luchtvaartmaatschappijen en een bedrijf gespecialiseerd in gevaarlijke stoffen. Sinds 2015 wordt er gericht samengewerkt met de bevoegde autoriteit in China. Tijdens het werkbezoek is informatie uitgewisseld over de kennis en vaardigheden van inspecteurs en over ontwikkelingen en innovaties in het toezicht. De ILT is hierin de leverancier van kennis en ideeën, China is in staat om de ideeën te vertalen naar hardware en software. China wil meer verantwoordelijkheid bij vervoerders van gevaarlijke stoffen in postpakketten en ontwikkelt innovatieve webapplicaties waar overheid en bedrijfsleven samenkomen.

Ook bij het vervoer over zee is de samenwerking met China van groot belang. Deze begint steeds meer vruchten af te werpen. China is de grootste grondstoffenleverancier voor Europa en via de Rotterdamse haven komt die aanvoer door Nederland. Afgelopen jaar heeft een delegatie China bezocht. Een containerschip met pesticiden dat niet voldeed aan de regelgeving is teruggestuurd naar China. Dankzij de verstevigde contacten is nu ook retourneren mogelijk geworden. De grondstoffen kunnen op deze manier ook worden hergebruikt in plaats van te worden vernietigd. Daarnaast is afgesproken dat structureel gegevens worden uitgewisseld om het toezicht op de hele vervoersketen van China naar of via Nederland te verbeteren.