Het beleid van de overheid is erop gericht dat partijen zo veel mogelijk hun verantwoordelijkheid nemen. Die kan zich ook uitstrekken tot terreinen waar voorheen overheidsregulering gebruikelijk was. Adequaat toezicht kan bijdragen aan maatschappelijk verantwoord ondernemen door ervoor te zorgen dat bedrijven voldoende oog hebben voor het publieke belang.

Dit is onder meer zichtbaar in het toezicht van de Autoriteit woningcorporaties, ondergebracht bij de ILT. De toets op de integriteit van de bestuurders van de corporaties maakt daarvan deel uit.

Voorbeeld: zienswijze betrouwbaarheid bestuurders en intern toezichthouders

Sinds de inwerkingtreding van de Woningwet op 1 juli 2015 moet de Autoriteit woningcorporaties een zienswijze geven op de aanstelling of herbenoeming van bestuurders en leden van het interne toezichtorgaan.

Falend optreden door bestuurders en het ontbreken van een tegenmacht waren volgens de parlementaire enquêtecommissie woningcorporaties belangrijke oorzaken voor de debacles binnen de corporatiesector. De ‘Geschiktheid en Betrouwbaarheid’-toets is ingevoerd om hier meer grip op te krijgen.

Maar ook in de prioritering kan de ILT er rekening mee houden dat organisaties die dat publieke belang onvoldoende voor ogen hebben, intensiever toezicht krijgen. Deze risicogestuurde aanpak wil de ILT hanteren bij de handhaving van de regelgeving voor afvalstromen. Afval kent steeds vaker een tweede leven maar milieugevaarlijk afval mag niet worden ‘weggemengd’. Samen met andere toezichthouders en brancheorganisaties probeert de ILT de goede bedrijven te belonen en handhavend op te treden bij bedrijven die het niet zo nauw nemen. Dit speelt bijvoorbeeld bij de olieketen, bij biobrandstoffen en bij covergisting. 

Voorbeeld: Veiligheidstoezicht op precursoren, vuurwerk en biociden

Precursoren zijn stoffen waarmee explosieven kunnen worden samengesteld. Het lijkt voor de hand liggend dat alleen betrouwbare ondernemers daarin mogen handelen. Als de stoffen in verkeerde handen komen, zijn de risico’s voor de publieke veiligheid groot. De ILT ziet toe op de naleving van de regels die de minister van Veiligheid en Justitie hiervoor heeft gemaakt.

De ILT versterkt in 2017 het veiligheidstoezicht op precursoren, vuurwerk en biociden om zo bij te kunnen dragen aan de veiligheid van de Nederlandse burger. De regelgeving op deze onderwerpen is nieuw of in ontwikkeling en de groep onder toezicht staande bedrijven is groot en dynamisch. Gericht en informatiegestuurd toezicht is van belang om de effectiviteit en efficiëntie ervan te vergroten.