Voorwoord en hoe dit meerjarenplan te lezen

Voorwoord

De parlementaire enquête over de Fyra en andere ontwikkelingen zijn voor de Inspectie Leefomgeving en Transport (ILT) aanleiding voor een koersverandering. Het is onder meer deze koersverandering waar dit Meerjarenplan 2017-2021 over gaat.  

De  Fyra-enquête heeft de ILT niet gespaard. Er kwamen indringende lessen uit naar voren, die de ILT  zeer ter harte neemt.  Daarnaast stimuleren maatschappelijke en technologische ontwikkelingen tot bezinning. Zoals elke publieke organisatie, moet de ILT blijvend reflecteren op haar werk.

Risico-gestuurd

Van een inspectie mag worden verwacht dat zij de per definitie schaarse middelen daar inzet waar de risico’s voor de publieke belangen het grootst zijn. En waar haar handelen het meeste effect sorteert. Het toezicht van de ILT moet daarom meer risico- en informatiegestuurd zijn. Het gaat erom onwenselijke situaties en  de maatschappelijke impact ervan te kunnen inschatten en daarnaar te handelen. Dat vraagt om kennis die de ILT in staat stelt om keuzes te maken. Bovendien moet zij vooraf zicht bieden op wat zij doet -en waarom- en achteraf verantwoording afleggen van de resultaten. Een stevige ambitie om de ILT hiervoor verder klaar te maken, terwijl het dagelijks werk doorgaat.

Efficiency

Naast toezicht, handhaving en opsporing heeft de ILT ook vergunningverlenende taken. Op termijn gaat zij kostendekkende tarieven in rekening brengen. Dat is een extra stimulans om de efficiency en de dienstverlening te verbeteren. 

Veranderopgave

De veranderopgave is niet een kwestie van het omzetten van een schakelaar.  Het werkveld is breed en divers. De ILT is een fusiedienst van fusiediensten waarvan de samenstellende delen soms ver uiteen liggende achtergronden hebben. De ILT houdt toezicht op de naleving van een omvangrijk, complex en gedetailleerd scala aan wetten en regels en richt zich op talrijke bedrijfstakken en doelgroepen.  Bij de bezinning op haar koers neemt de ILT deze diversiteit nadrukkelijk in ogenschouw.

Publieke belangen

Dit meerjarenplan toont hoe de organisatie zich ervoor inspant om aan de politieke en maatschappelijke verwachtingen te voldoen en hoe zij vorm en inhoud geeft aan de veranderingen.

Het plan presenteert een selectie van publieke belangen in Nederland samen met de verschillende manieren waarop de ILT deze belangen nu dient en wil dienen. Het bevat de elementen van de aangepaste koers, waaronder een gedegen analyse van risico’s, het in kaart brengen van beelden en verwachtingen bij externe stakeholders en de verzakelijking van de vergunningverlening.

Het begin is er en de komende jaren gaan de veranderingen door, zoals zichtbaar zal zijn in volgende meerjarenplannen.

Tot slot

Digitalisering van de dienstverlening is voor de hele overheid een speerpunt. Zo ook voor de ILT. Om dit kracht bij te zetten is dit Meerjarenplan 2017-2021 online beschikbaar in een moderne, lezervriendelijke, doorklikbare versie.

Mr. J.A. van den Bos
Inspecteur-generaal Leefomgeving en Transport

Hoe dit meerjarenplan te lezen?

De parlementaire enquête over de Fyra en andere factoren zijn voor de Inspectie Leefomgeving en Transport (ILT) aanleiding voor een bezinning op haar koers. Dit Meerjarenplan 2017-2021 beschrijft deze nieuwe koers en de grote verandering waaraan de ILT werkt. De verandering gaat de komende jaren in beslag nemen. Sterker nog, deze is al gestart.

Zo heeft de ILT haar werkwijze ten aanzien van certificerende instellingen kritisch bekeken. De ILT onderwerpt in 2017 een aantal certificerende instellingen waarop zij toezicht houdt, aan een inspectie. Daarnaast richt de ILT zich bij het toezicht niet alleen op een beoordeling op grond van de wettelijke eisen. Zij zal nadrukkelijk de maatschappelijke en publieke belangen - die de wetgeving beoogt te beschermen - bij haar beoordeling betrekken. De ILT wil vergunningen op tijd verlenen en ervoor zorgen dat deze van goede kwaliteit zijn.

De opzet van het Meerjarenplan 2017-2021 (MJP) is nieuw, vergeleken met vorige edities. Het is beknopter en gaat in op de hoofdlijnen van het werk van de ILT en met name ook op de veranderingsacties in het overgangsjaar 2017. Dit en de nieuwe vormgeving zijn erop gericht het werk van de ILT toegankelijker te maken. Het MJP verschijnt voortaan met de Prinsjesdagstukken, dus geruime tijd voordat een nieuw jaar van start gaat.  

Tegen deze achtergrond is het MJP ingedeeld in de volgende hoofdstukken.

1. De koers van de Inspectie Leefomgeving en Transport

Het veranderingsproces van de ILT zal de agenda in de komende periode nadrukkelijk blijven bepalen. Daarom heeft de ILT voor dit traject een programma ingericht, “Koers ILT 2021”. De aanleiding voor de verandering en de aanpak staan beschreven in dit hoofdstuk.

2. Maatschappelijke thema’s

De regelgeving die relevant is voor de ILT is omvangrijk, complex en gedetailleerd. Dit hoofdstuk beschrijft thema-gewijs een aantal toezichtactiviteiten van de ILT. Het is niet bedoeld  om een volledig beeld te schetsen van alle taken van de ILT, maar het laat wel met aansprekende voorbeelden zien voor welke vraagstukken de ILT staat. Het onderstreept de zorgvuldige keuzes die nodig zijn voor de inzet van de beschikbare capaciteit.

3. Nieuw tarievenstelsel en betere dienstverlening

Er treedt een nieuw tarievenstelsel in werking voor alle vergunningen die de ILT en Kiwa aan de transportsector verstrekken. Dat is voorzien voor 1 januari 2017. De herziening van het tarievenstelsel draagt bij aan de transparantie en de efficiëntie ervan. Het kabinetsbeleid gaat uit van kostendekkende tarieven. De tarieven van de ILT zijn dit nog niet. Voor het traject naar (in beginsel volledige) kostendekkendheid werkt zij voorstellen uit.

4. Vakmanschap en bedrijfsvoering

Goed opgeleide en betrokken inspecteurs, adviseurs en managers zijn een voorwaarde voor een inspectie met maatschappelijk gezag en effect. De context van de ILT wordt ingewikkelder, internationaler en digitaler. Dit vraagt om ILT-medewerkers die daar oog voor hebben en om kunnen gaan met nieuwe technologie en die kennis hebben van nieuwe vormen van toezicht.

5. Productieplanning

Het vorige MJP (2016-2020) bevatte de planning van de productie van de ILT verdeeld over de diverse werkvelden, inclusief uitgebreide beschrijvingen. Dat is anders in dit MJP. Hierin staan globale toelichtingen op de werkvelden, met een geactualiseerd beeld van de ingezette instrumenten en de productie op hoofdlijnen.

Dit hoofdstuk laat nog geen grote wijzigingen zien in de productie en de inzet voor de komende jaren. Daarvoor is het te vroeg. Wel zorgen de al ingezette verbeteringen naar aanleiding van de parlementaire enquête over de Fyra nu al voor aanpassingen in de manier van werken.

Aan de hand van de “Koers ILT 2021”, waarvan een risico-analyse onderdeel is, worden werkprocessen verder aangepast. Dat wordt zichtbaar in de productiecijfers van de komende jaren.