De ILT verleent vergunningen en houdt direct toezicht op wettelijke verplichtingen rondom de zogenoemde ‘eigen werken’ van Rijkswaterstaat (RWS) voor zover het gaat om de ‘natte wetgeving’. Het toezicht vindt plaats bij aannemers of andere bedrijven die in opdracht van RWS handelingen in de rijkswateren uitvoeren en daarnaast bij RWS zelf in zijn rol van beheerder en opdrachtgever. Op het gebied van hoogwaterveiligheid zal de inspectie toezicht houden op de naleving van de wettelijke voorschriften bij de beoordeling van de primaire waterkeringen door de beheerders en de zorgplicht, die plaatsvindt aan de hand van het nog vast te stellen Wettelijk Beoordelingsinstrumentarium (WBI).

Drinkwater

De ILT houdt toezicht op de naleving van bepalingen in de Drinkwaterwet en de daaronder vallende regelingen. Die bepalingen gaan over de winning, reiniging en distributie van drinkwater door drinkwaterbedrijven en (eigenaren van) eigen winningen. Bij de drinkwaterbedrijven richt het toezicht zich ook op de beveiliging, de afhandeling van calamiteiten en ( in samenwerking met de Autoriteit Consument & Markt) op het tarief. Bij eigen winningen gaat het om bedrijven die zelf grondwater oppompen en aan derden leveren voor consumptie. Dit gebeurt bijvoorbeeld bij campings.
Per 1 juli 2016 is de inspectie aangewezen als toezichthouder voor het technische toezicht op de kwaliteit en de veiligheid van de elektriciteit- en drinkwatervoorziening op Bonaire, Sint-Eustasius en Saba (Besluit elektriciteit en drinkwater BES).

Legionella

Met het oog op legionellapreventie houdt de inspectie toezicht op de in de Drinkwaterwet genoemde collectieve installaties.  Te grote aantallen legionellabacteriën in het drinkwater zouden daar voor een risico voor de volksgezondheid kunnen zorgen.

Kwalibo

De ILT houdt toezicht op bodemintermediairs en certificerende instellingen binnen het zogenoemde Kwalibo-stelsel. Kwalibo staat voor Kwaliteitsborging bij bodemintermediairs en heeft als doel om de betrouwbaarheid van het werk van intermediairs te vergroten. Zo worden eisen gesteld aan werkzaamheden in het bodembeheer en aan de integriteit van de uitvoerders. Dit geldt voor zowel de droge bodem als de waterbodem.

Bodemintermediairs zijn onder meer adviesbureaus, laboratoria, aannemers, grondbanken, bedrijven die grond en baggerspecie reinigen of verwerken en bedrijven die bouwstoffen produceren uit primaire grondstoffen en afvalproducten.

Productieaantallen

2017 2018 2019 2020 2021
Vergunningen 175 88 88 88 88
Administratie-
controles
3.175 3.135 3.135 3.1.35 3.135
Audits 21 30 28 28 28
Convenanten 16 21 23 24 25
Objectinspecties 770 770 770 770 770