Sinds 2016 werkt de Inspectie Leefomgeving en Transport (ILT) aan een koersverandering. Dit hoofdstuk laat de vorderingen zien en de vervolgstap die ILT in 2019 zet.
1.1 Opdracht van de ILT
De ILT werkt aan veiligheid, zekerheid en vertrouwen in transport, infrastructuur, milieu en wonen. De ILT houdt toezicht op meer dan 160 verschillende onderwerpen, variërend van luchtvaart, scheepvaart en rail tot woningcorporaties, vervoer van gevaarlijke stoffen, afval, genetisch gemodificeerde organismen, energielabels van woningen en veilige producten. De toezichtgebieden zijn divers en vaak complex. Dat betekent dat de ILT haar capaciteit en middelen daar inzet waar de meeste risico’s zijn en waar zij de meeste invloed kan uitoefenen.
1.2 Aanpak van de ILT
Informatie is de sleutel
Informatie is voor de ILT essentieel om het werk gericht en goed te kunnen doen. Het ontwikkelen van een gedegen informatiepositie is een opgave die de hele organisatie omvat: ICT-infrastructuur, slimme analisten, nieuwsgierige inspecteurs, gedreven vergunningverleners en adviseurs met een open blik. Om haar informatiepositie te versterken, is de ILT in 2017 gestart met het versterken van de informatieketen. Zo is in 2017 het Innovatie- en Datalab (ID-lab) opgericht. Analisten, geografische informatie-experts en datawetenschappers werken aan risico’s en complexe maatschappelijke vraagstukken om het werk van de ILT effectief en efficiënter te maken. Experimenteren, innoveren en permanent zoeken naar nieuwe, betere analysetechnieken en databronnen is essentieel om de gewenste informatiepositie verder vorm te geven. Werkbare concepten worden geïmplementeerd binnen de organisatie.
Beter bronnen benutten
De ILT gaat in 2019 op zoek naar manieren om nieuwe bronnen te benutten of bestaande bronnen beter te benutten. Het gaat om gegevens van de ILT zelf of van samenwerkingspartners, ongevalstatistieken, satellietbeelden, transportstromen, financiële bedrijfsinformatie en openbare niet-gestructureerde gegevens van internet en sociale media. Door bestanden te koppelen en door bijvoorbeeld een techniek als textmining toe te passen, kunnen signalen over maatschappelijke risico’s naar boven worden gehaald. De onderwerpen variëren van het inzichtelijk maken van afvalstromen met remote sensing tot het maken van een geografische kaart van alle facetten van BRZO (Besluit risico’s zware ongevallen)-bedrijven. Ze variëren van patronen in transportketens tot registraties bij het Bodemloket.
De ILT-brede risicoanalyse
De ILT zet haar schaarse capaciteit selectief in op de terreinen waar de maatschappelijke risico’s het grootst zijn en waar het handelen van de ILT het meeste effect kan sorteren. Een belangrijke pijler voor deze afweging is de ILT-brede risicoanalyse (IBRA) omdat ze de basis vormt voor het kiezen van de onderwerpen waarop de inzet van de ILT wordt vergroot of verkleind. Deze methode helpt de ILT om ordelijk te kiezen op basis van maatschappelijke schade.
Programmatische aanpak
Risico’s worden door de ILT programmatisch aangepakt. De ILT gaat steeds meer in programma’s werken, met telkens de meest kansrijke combinatie van disciplines, specialisten en instrumenten. Daarbij worden diverse instrumenten ingezet, van gerichte nalevingscommunicatie tot opsporing. De ILT is gestart met 7 programma’s. In 2019 maakt de ILT programma’s van de IBRA top 10. Daarnaast kijkt de ILT ook waar minder inzet nodig is. Denk aan onderwerpen waar het berekende risico laag is en er weinig verplichtingen zijn, zoals het toezicht op kabelbanen en het toezicht op de uitvoering van milieutaken door provincies.
In verbinding met de buitenwereld
De koers die de ILT vanaf 2016 vaart, houdt ook in dat de ILT zichtbaar en herkenbaar is en in verbinding staat met burgers, bedrijven, partners, politiek en beleid. Het maatschappelijk belang van het werk staat voorop. De ILT is een sterke toezichthouder die actief inspeelt op nieuwe maatschappelijke ontwikkelingen, risico’s, verschuivende beleidsdoelen en veranderingen in het vak van toezicht. De ILT betrekt beleidsmakers, de wetenschap, branches, sectoren en bedrijven (stakeholders) bij deze ontwikkelingen en bij de vormgeving van het werk. Hier gaat de ILT in 2019 mee door. Zo organiseert de ILT in 2019 activiteiten om met de stakeholders de effectiviteit van het handelen van de ILT te vergroten. In 2019 vindt er een tussenevaluatie plaats van de SWOT-analyse1 die in 2016 is uitgevoerd.
De ILT wordt sterker
De ILT is volop in beweging, zoals onderstaand schema laat zien. De informatiepositie van de ILT wint aan kwaliteit, kracht en effect. De band met de soms turbulente wereld om ons heen wordt sterker. De ILT werkt steeds meer in multidisciplinaire teams aan programma’s met een duidelijk effect. De dienst- en vergunningverlening verzakelijkt en wint aan transparantie en efficiëntie. De interne ondersteuning professionaliseert en wordt steeds vaker gedeeld met het departement of breder. Een interne reorganisatie versterkt deze veranderingen. Overigens vraagt deze reorganisatie ook tijd en aandacht, wat soms ten koste gaat van het primaire werk.
1 SWOT-analyse ILT 2016, Galan Group
