Foto Rob Poelenjee
Maatschappelijke doelen
In het waterbeheer zijn de belangrijkste maatschappelijke risico's gerelateerd aan overstromingen vanuit de zee en grote rivieren die plaatsvinden als een primaire waterkering faalt. De veiligheidseisen die gesteld worden aan deze waterkeringen moeten de kans op falen klein houden, want het effect dat een dergelijke overstroming heeft op burgers, natuur en economie is immens.
Daarnaast kent Nederland overstromingsrisico's als gevolg van het falen van regionale waterkeringen, die ook aanzienlijk zijn, maar minder ontwrichtend. Het hoogwaterveiligheidsrisico is vanwege de aanzienlijke potentiële impact groter dan de som van alle overige externe risico's in Nederland.
Ontwikkelingen
Nederland staat voor de opgave haar inwoners en economische activiteiten voor de nabije toekomst goed te beschermen tegen een stijgende zeespiegel en grotere waterafvoeren via de rivieren.
In 2050 moeten daarom alle primaire waterkeringen die door Rijkswaterstaat en de waterschappen beheerd worden, voldoen aan nieuwe veiligheidsnormen.
Het toezicht op de primaire waterkeringen is sinds 1 januari 2017 een wettelijke taak van de ILT. Voor de ILT staat de controle van de beoordeling van de primaire waterkeringen door waterkeringbeheerders centraal. Deze wordt iedere 12 jaar herhaald. Waterkeringen die niet voldoen aan de veiligheidsnormen moeten worden versterkt.
Het ministerie van IenW, de waterkeringbeheerders, kennisinstituten en de ILT delen hun kennis en ervaringen en gaan na 2023 verder met het ontwikkelen van regelingen en instrumenten. Als toezichthouder heeft de ILT een belangrijke rol als het gaat om uitvoerbaarheid en betrouwbaarheid.
De evaluatie van de Waterwet wordt onder verantwoordelijkheid van ministerie van IenW in 2024 afgerond. Op hoogwaterveiligheid levert de ILT inzet en informatie om de doelmatigheid en doeltreffendheid van het waterbeleid vast te stellen.
Focus van de ILT
Vanaf 2023 ligt de prioriteit bij het vormgeven en organiseren van de controles in de 2e beoordelingsronde (LBO2) bij de waterkeringbeheerders. Daarbij worden de bevindingen uit de 1e toezichtsronde meegenomen. Het streven is in de planperiode ongeveer 50 tot 70 trajecten uit te voeren. Ook ligt de focus voor de periode 2023-2027 op toezicht op de zorgplicht.
Parallel hieraan werkt de inspectie aan een Toezichtstrategie hoogwaterveiligheid voor de periode na 2023. Hierin wil de ILT veel meer de focus leggen op het functioneren van besturing, organisatie, beheer en uitvoering, die er gezamenlijk voor moeten zorgen dat de hoogwaterveiligheid op orde is. De 'keten' als geheel is namelijk bepalend voor de belangrijkste risico's en het niveau van veiligheid. Dit betekent dat de ILT ook aanvullende of andere toezicht methoden verkent, zoals besturingstoezicht.
