Integraal, niet sectoraal
De samenleving wordt steeds complexer en dat geldt ook voor veel thema’s waar de ILT aan werkt. De thema’s vragen om een integrale kijk ten opzichte van de nu vaak sectorale benadering. Denk aan mobiliteit, energie, afval en wonen. Dit zijn thema’s die steeds meer met elkaar vervlochten raken.
Economische groei
Komende jaren zullen veel huidige ontwikkelingen doorgaan. De economische groei zet door, de klimaatopwarming gaat verder en de mobiliteit blijft stijgen (meer auto’s). De groei is overigens minder sterk dan in het verleden. Dit blijkt uit de economische toekomstverkenningen van het Centraal Planbureau en het Planbureau voor de Leefomgeving. Als we internationaal de klimaatakkoorden van Parijs gaan uitvoeren, zullen er komende 20 jaar grote veranderingen plaatsvinden.
Impact van technologie
Technologie verandert onze samenleving fundamenteel. De samenleving gaat zich hierdoor veel meer gefragmenteerd ordenen. We gaan naar een diensteneconomie, kenniseconomie en circulaire economie. Dat is anders dan de industriële economie waar de publieke infrastructuur nu nog op gebaseerd is. Dit verandert de verwachtingen die er zijn van de overheid. Het verandert ook de verhouding met burgers en andere overheden. Die fragmentatie en snelheid geeft ook onzekerheid. Van toezichthouders verwacht de maatschappij dat ze veiligheid en vertrouwen ‘borgen’. Dit roept de vraag op: hoe zorg je als inspectie dat je veranderingen in risico’s tijdig signaleert?
Overal werken, leren en zorgen
Door tijd, plaats- en apparaatonafhankelijk werken vervagen de grenzen tussen werk, privé, leren en zorgen. Die steeds groeiende verwevenheid vraagt om maatwerk.
Het is veiliger, maar dat voelt niet zo
Door de toenemende technologie ontstaat er meer kennis en inzicht. Hierdoor heeft de inspectie te maken met de paradox dat meer inzicht de gevoelens van onveiligheid enorm kan vergroten, terwijl het per saldo juist vaak veiliger geworden is.
Toenemende ongelijkheid
Er is sprake van toenemende ongelijkheid tussen landen en binnen landen, bijvoorbeeld als het gaat om de toegankelijkheid van diensten, inkomen, vermogen en gelijke kansen. Nieuwe (duurzame) ontwikkelingen dragen bij aan die toenemende ongelijkheid doordat mondige burgers goed voor zichzelf kunnen zorgen en er in financieel opzicht van profiteren, in tegenstelling tot maatschappelijk zwakkeren. Uit de toekomstverkenning van het Sociaal en Cultureel Planbureau komen solidariteit en duurzaamheid als grote maatschappelijke vraagstukken naar voren. De samenleving is ook geïrriteerd, zo blijkt uit het toenemend populisme, en verwacht veel van de overheid. De overheid op haar beurt wekt de indruk een grote verzorger en beschermer te zijn.
Meer ouderen, meer migranten
Ook demografische ontwikkelingen, zoals vergrijzing en migratie, geven onzekerheid. Migratiestromen zijn behoorlijk onvoorspelbaar. We hebben te maken met een groeiende groep ouderen. Wat betekenen deze ontwikkelingen voor wonen, werken en vervoer? Ook in het toezicht dienen we met deze ontwikkelingen rekening te houden. Denk bijvoorbeeld aan toezicht op vervoermiddelen voor ouderen.
Nieuwe dienstverlening
Naast het bestaande sectorale model (met bekende bedrijven op het gebied van bijvoorbeeld afval, energie en wonen) komen er steeds vaker toetreders van buiten op de markt. Ze hebben een aantrekkelijk verdienmodel, maar weinig besef van de dynamiek in de markt. Er gaat nieuwe dienstverlening ontstaan, de dynamiek is niet te stoppen.
Schaalveranderingen
De ILT heeft te maken met de Europese schaal en de mondialisering. Ook is er een toenemende decentralisatie naar regionaal en lokaal niveau. Hoe verhoud je je daartoe als landelijke inspectiedienst? Onderscheid maken in schaalniveaus is ook van belang omdat er in de samenleving steeds meer behoefte is aan de samenhang der dingen.
