De 4 grote maatschappelijke thema’s zijn volgens de kennisinstituten:
- Klimaat en energie.
- Voedsel, landbouw en natuur/verduurzaming van het platteland.
- Circulaire economie/vergroening en verduurzaming.
- Stevige regio’s en mobiliteit/transformatie van vastgoed in de stad.
Ruimte om te innoveren
De belangrijkste transities zijn de energietransitie en de circulaire economie. Transities vragen om ruimte om te kunnen innoveren. Maar tegelijkertijd wil de overheid instaan voor maatschappelijke veiligheid.
Transities
Trends in het fysieke domein overstijgen de beleidsvelden, verschillende werelden komen bij elkaar. Transities passen daarom vaak niet meer in het systeem. Vanuit de rol van de ILT als toezichthouder is dat een zoektocht. Voorbeelden hiervan zijn: afvalregelgeving (afvalstof wordt grondstof), wonen (zowel fysieke als sociale domein), verkeer en vervoer (hoe onderlinge aansluiting verschillende mobiliteitsvormen), energie (relatie netbedrijven met energiebedrijven). Andere ontwikkelingen zijn: toenemende elektrificering (denk aan personenauto’s), klimaatveranderingen, zeespiegelstijging en verhoging van de rivierwaterafvoer.
Harmonisatie
Duurzaamheid en maatschappelijk verantwoord ondernemen worden steeds belangrijker. Duurzaamheidsbeleid wordt voor een groot deel Europees bepaald. Harmonisatie in de uitvoering van milieubeleid over de grens is daarom van belang. Voor maatschappelijk ondernemen is eenduidigheid (keurmerken/certificering) nodig.
Sterke regio’s
Wat regelt ‘Den Haag’ en wat doet de regio? Afhankelijk van het dossier ontstaat een andere invulling van het begrip ‘ruimtelijk’. Voor de inspectie is het belangrijk om mee te bewegen met die nieuwe ruimtelijkheid. Dat vraagt om schakelkracht. Ook de overheid neemt steeds meer deel aan netwerkorganisaties waarin niet meer lineair (via bestaande lagen) kan worden geopereerd. De opgave is om het eigen netwerk aan te passen aan de eigen opgave van de inspectie.
Vervoer in de toekomst
Bij de stedelijke problematiek gaan op de iets langere termijn ook veranderingen in vervoersmodaliteiten een rol spelen. Daarbij gaat het om de vraag: wat zou prioriteit moeten krijgen? In de politiek zijn ‘smart cities’ en ‘smart mobility’ populair. Van belang is dat de overheid zich realiseert wat dat allemaal qua aanpassing veronderstelt.
Alle regelgeving die te maken heeft met het voorkomen en beheersen van rampen is van belang voor de prioriteitstelling.
- Uit ervaringen met incidenten en crises blijkt een soort minimum te bestaan om zaken te handhaven. Dat moet de inspectie in haar langetermijnstrategie meenemen.
- Criterium in de prioriteitstelling kan ook zijn: kijken of andere partijen het doen.
- Het is belangrijk om helder aan te geven wat de inspectie niet meer doet en waarom niet. Bestaande taken blijven belangrijk, daar kan de ILT op worden aangesproken
