Wat is de rol van de ILT?

De Inspectie Leefomgeving en Transport (ILT) houdt toezicht op de naleving van Europese regelgeving ten aanzien van de handel in en lekkages van ozonlaag afbrekende stoffen (OAS) en gefluoreerde broeikasgassen (F-gassen). De ILT draagt hiermee bij aan de beperking van de opwarming van de aarde en aan het herstel van de ozonlaag.

Wat heeft de ILT bereikt?

Focus op illegale handel

Het programma Minder broeikasgassen is 1 januari 2023 geëindigd en gaat verder in de lijn. De ILT volgt de beleidsdoelstellingen die op Europees niveau zijn vastgelegd. Concreet komt dit erop neer dat er op de bepalingen uit de Ozon- en F-gassenverordening toezicht wordt gehouden. Genoemde verordeningen regelen dat er steeds minder van deze milieugevaarlijke gassen in omloop komen en de emissies worden beperkt. In de praktijk zorgen de steeds verdergaande beperkingen ervoor dat de illegale handel sterk is opgekomen. Een belangrijke taak van de ILT is de aanpak en opsporing van deze illegale handel. Samenwerking met de Douane is hierbij van cruciaal belang.

Toezicht op bedrijven en certificaten

Bedrijven die OAS en F-gassen toepassen, moeten daar zo zorgvuldig mogelijk mee omgaan. Zodat er geen gassen vanwege een lekkage ontsnappen naar de lucht. Daarom mogen alleen erkende bedrijven werkzaamheden aan installaties met deze gassen verrichten. De ILT richt haar toezicht op onderhouds- en installatiebedrijven, op mobiele en stationaire installaties en op de keuringsinstanties en exameninstellingen die de erkenning afgeven. In 2022 is de ILT gestart met het uitschrijven van boetes als zonder een juiste certificering wordt gewerkt aan koelinstallaties. In samenwerking met het programma Certificerende Instelling is er aandacht voor de kwaliteit van het private toezicht. Het toezicht op stationaire koelinstallaties vindt plaats in samenwerking met omgevingsdiensten.

Door de inzet van de ILT:

  • Is illegale handel voor een deel ontmoedigd.
  • Zijn quotumoverschrijdingen bestraft om nieuwe overschrijdingen te voorkomen.
  • Zijn niet gecertificeerde installateurs ermee gestopt of alsnog gecertificeerd.
  • Is bewustwording verhoogd dat lekkende installaties niet normaal zijn, waardoor maatregelen zijn getroffen om lekverliezen verder te voorkomen.

In de zomer is er ook een publiekscampagne gehouden richting kleingebruikers. Zoals installateurs van koelmiddelen voor airco’s en warmtepompen om bewustzijn te creëren.

Samenwerking omgevingsdiensten en douane

In 2022 is de samenwerking met de omgevingsdiensten bij stationaire koelinstallaties verbeterd. Het doel was om de toezichttaken van beide instanties op elkaar aan te laten sluiten en te versterken. Hiervoor is tijdens de netwerkdag met de Omgevingsdienst Twente een workshop gegeven over de verschillende toezichttaken. Door analyseresultaten van de ILT te delen en door een goede samenwerking, kan op een effectieve manier risicogericht worden gewerkt.

De ILT werkt structureel samen met de Douane en in 2022 is deze samenwerking verder versterkt en verbeterd. Op basis van risicoprofielen bestrijdt de ILT illegale import van OAS en F-gassen. Op internet werd regelmatig met behulp van Artificial intelligence en computer learning gezocht op illegale handel in F-gassen.

Interventies en reageren op signalen

De ILT heeft het afgelopen jaar verschillende interventies gepleegd. Zo zijn dwangsommen opgelegd aan chemische bedrijven die het EU-quotum overschreden.

Op basis van meldingen zijn ongeveer 150 ondernemers aangeschreven die mogelijk illegaal onderhoud uitvoerden. In 2022 heeft de ILT voor het eerst gebruikgemaakt van de bestuurlijke strafbeschikking bij installatie- en onderhoudsbedrijven zonder certificaat.

Data-analyse brengt lek boven

In 2022 ontving de ILT de tweejaarlijkse Innovatieprijs van de Verkiezingen Handhaving en Toezicht voor een tool op basis van machine learning. De tool die in eigen huis is ontwikkeld, is gemaakt om meer grip te krijgen op de online handel in F-gassen.

Via data-analyses van 2 grote landelijke installatiebedrijven bleek waar grote hoeveelheden koudemiddel zijn gelekt. Per omgevingsdienst en keten kunnen inspecteurs zo meer gericht informeren en controleren. Het inzicht in potentiële lekverliezen is hierdoor flink verbeterd.

Nieuwsberichten

  • Het chemieconcern Chemours heeft meer gefluoreerde broeikasgassen (F-gassen) op de Europese markt gebracht dan is toegestaan. Om een nieuwe overschrijding door Chemours te voorkomen, legt de ILT 2 lasten onder dwangsom (LOD’s) aan het bedrijf op. Lees het nieuwsbericht Lasten onder dwangsom voor Chemours om herhaling overschrijding quota F-gassen te voorkomen.
  • Apparaten zoals airco’s, industriële koelinstallaties en warmtepompen worden meestal gekoeld met schadelijke koudemiddelen (F-gassen). In de praktijk blijkt dat deze apparaten nog te vaak worden geïnstalleerd en onderhouden door niet-gecertificeerde bedrijven en monteurs. Onjuiste installatie en onderhoud, verkeerd gebruik van F-gassen en de illegale handel in deze gassen hebben grote gevolgen voor het milieu. Daarom gaat de ILT strenger handhaven op de installatie en het onderhoud van apparatuur gevuld met F-gassen door niet-gecertificeerde bedrijven en monteurs. Lees het nieuwsbericht Strengere handhaving op installatie en onderhoud van apparatuur met F-gassen.