Maatschappelijke doelen
De ILT werkt aan veilige en duurzame scheepvaart, zowel over zee als op de binnenwateren (inclusief Waddenzee en Westerschelde). Het goederenvervoer via het water is omvangrijk. Maatschappelijke schade door scheepvaart betreft vooral fysieke schade aan gezondheid en infrastructuur, zoals schade aan het schip, de bemanning of kades.
Economische schade kan ontstaan door de kosten voor het bergen van een schip, vaak voor rekening van de overheid. Scheepsafval en ladingsresten kunnen schade aan de leefomgeving toebrengen. Schadelijke emissies door schepen (zeevaart en binnenvaart, met name door zwaveluitstoot) komen elders in dit meerjarenplan aan bod.
Ontwikkelingen
Op het terrein van scheepvaart ziet de ILT de volgende ontwikkelingen:
- Op basis van een Europese richtlijnen komt er een herziening van de havencontroles met toezicht op buitenlandse schepen in Nederlandse havens. Ook verzorgt de ILT de herziening van het Vlaggenstaattoezicht, met toezicht op Nederlandse schepen.
- De energietransitie leidt tot veiligheidsvragen rond windmolenparken op zee; ze vormen obstakels voor het scheepvaartverkeer. Daarnaast zijn er nieuwe risico's te verkennen bij het gebruik van nieuwe energiebronnen, zoals waterstof.
- Moderne piraterij is een probleem voor de zeescheepvaart in specifieke regio's. De ILT heeft verantwoordelijkheden op basis van de Wet Bescherming Koopvaardijschepen.
- Bij binnenvaart zijn de gevolgen van klimaatverandering, zoals extreem weer merkbaar en relevant in relatie tot zowel hoog- als laagwaterstanden.
- Autonoom varen brengt diverse vraagstukken en gevolgen met zich mee.
Focus van de ILT
Bij scheepvaart is sprake van veel specifieke middelvoorschriften en inspecties bij individuele objecten. Voldoen aan deze regels kost relatief veel capaciteit, terwijl er vaak innovatieve alternatieven zijn voor meer efficiënte mogelijkheden om risico's op ongewenste gebeurtenissen te verkleinen.
Aanpassing van dergelijke voorschriften vergt specialistische kennis, overzicht op stelselniveau, en veel internationale afstemming. De ILT zet zich hier de komende jaren voor in.
In het kader van het toezicht op de Vlaggenstaat vindt een verschuiving plaats van alleen objecttoezicht naar meer systeemtoezicht, waaronder op bestuursniveau. Dit vraagt om nieuwe competenties.
Digitalisering biedt een kans voor andere manieren van inspecteren, zoals bij controle op de tachograaf en de bemensing aan boord. Het maakt inspecties op afstand mogelijk, te weten bedrijfscontroles en administratief toezicht op digitale wijze.
Omgaan met hoogwaardige apparatuur stelt hoge eisen aan competenties van zowel de bemanning als handhavers en onderzoekers. Dat is een uitdaging gezien de afname van goed geschoold personeel in de scheepvaart.
Het objecttoezicht van binnenvaart richt zich op alle vaartuigen die bedrijfsmatig gebruikmaken van de Nederlandse binnenwateren. Op het gebied van techniek, maar ook rondom arbeidsomstandigheden, vaar- en rusttijden, en de veiligheid van bemanning en passagiers.
