Er is weer financiële ruimte in de woningcorporatiesector. De groeiende financiële ruimte biedt de woningcorporaties kansen om tegemoet te komen aan de vraag vanuit de samenleving. Ondanks de mooie cijfers blijft voorzichtigheid belangrijk. Het is verstandig om de financiële ruimte evenwichtig in te zetten, over een langere periode. Vaststaat dat de toekomst extreem onzeker is en de Autoriteit woningcorporaties (Aw) dringt daarom aan op voorzichtigheid en behoud van wendbaarheid. Dat blijkt uit het sectorbeeld dat de Aw eind 2016 uitbrengt over 2015. Nederland heeft circa 350 woningcorporaties. De Aw houdt toezicht op woningcorporaties. Concentreren ze zich op hun kerntaak? Wat is de kwaliteit van het bestuur en het interne toezicht? Wordt er integer gehandeld? En zijn ze financieel gezond? Met dit toezicht moet worden voorkomen dat woningcorporaties – en dus de volkshuisvesting – in zwaar weer terecht komen.
Wat doet de Autoriteit woningcorporaties?
De Aw houdt continu toezicht op alle corporaties. Dat bestaat uit gericht toezicht op basis van gesignaleerde risico’s, incidenten, integriteitmeldingen en integraal onderzoek bij alle 350 woningcorporaties. Dat begint met het in kaart brengen van de risico’s op terreinen als governance, integriteit en daarmee bescherming van maatschappelijk bestemd vermogen. Bij circa 100 van de 350 corporaties is het in 2016 nodig om risicogericht onderzoek uit te voeren. Uiteindelijk blijken 43 woningcorporaties de zaken niet op orde te hebben en worden maatregelen genomen. Bij bijna driekwart van deze corporaties is het toezichtterrein governance mede in het geding. Daarnaast spelen bij corporaties met interventies geregeld ook items rond rechtmatigheid (16), financiële continuïteit (13) en efficiency en doelmatigheid (11). 2016 is het eerste jaar dat de Aw integraal toezicht houdt. Dat wil zeggen dat het financieel oordeel en het rechtmatigheidoordeel niet meer zijn losgekoppeld. Corporaties hebben hierdoor minder administratieve lasten.
DAEB
Vanaf 2017 zijn woningcorporaties verplicht om hun commerciële activiteiten los te koppelen van hun maatschappelijke activiteiten, kortweg DAEB. DAEB staat voor: Diensten van Algemeen Economisch Belang. Hiermee moet worden voorkomen dat corporaties in projecten stappen waarvan de verliezen ten koste gaan van de sociale huurders. In 2016 zijn alle voorbereidingen getroffen voor splitsing van DAEB en niet-DAEB activiteiten. De Aw heeft een beoordelingskader opgesteld. Er zijn voorlichtingsbijeenkomsten georganiseerd en de voorstellen tot splitsing van DAEB en niet-DAEB zijn door de corporaties met gemeenten en huurders afgestemd. Vanaf 2017 houdt de Aw toezicht op het scheiden van deze taken.
