De ILT houdt toezicht op implementatie en naleving van veiligheids- en milieuwetten en regels voor de luchtvaart. Het toezicht is steeds meer risicogestuurd en daarmee gericht op de veiligheidsprestaties van organisaties in de luchtvaartsector. Daarbij wordt naast systeemtoezicht, audits en objectinspecties ook het gebruik van data belangrijker. Het toezicht sluit aan bij de doelstellingen uit het State Safety Programme.
De ILT laat bedrijfsactiviteiten van bedrijven, luchtvaartuigen en infrastructuur toe door het verstrekken van vergunningen. Daarnaast registreert de ILT verklaringen voor het gebruik van luchtvaartuigen. Voor het transport van gevaarlijke stoffen worden ontheffingen verleend en er wordt toezicht gehouden op de gehele keten van betrokken partijen.
| MJP 2016 | Realisatie 2016 | |
|---|---|---|
| Vergunningen | 5.300 | 6.115 |
| Audits | 410 | 450 |
| Objectinspecties | 1.269 | 1.175 |
| Convenanten | 14 | 11 |
| Klachten | 1.800 | 1.362 |
| Voorvallen commercial air transport | 15.500 | 19.000 |
| Voorvallen general aviation | 1.500 | 418 |
Een deel van de luchtvaartsector ontwikkelt zich snel: de drones. Er worden in 2016 ongeveer 400 drones in het Luchtvaartuigenregister bijgeschreven en er worden dus ook zoveel daarbij behorende geluidcertificaten afgegeven. Verder leidt nieuwe wetgeving tot de afgifte door de ILT van (nieuwe) brevetten voor ballonvaarders, zweefvliegers en dronevliegers.
De planning van het toezicht wordt bepaald door de richtlijnen gesteld door de Europese wetgever én door de aandachtsgebieden die voortkomen uit risicogebaseerd toezicht. Er is een lichte verschuiving zichtbaar van objectinspecties naar audits.
De aandacht voor het afsluiten van convenanten wordt minder. Dat komt door een toename van de eisen waaraan ondertoezichtstaanden volgens Europese wetgeving moeten voldoen. Hierdoor is de toegevoegde waarde van convenanten alleen in specifieke situaties van toepassing.
In 2016 blijkt dat de naleving door luchtvaartmaatschappijen van de compensatieregeling voor passagiersrechten verder is verbeterd. Het aantal klachten neemt af mede door een uitspraak van het Europees hof over buitengewone omstandigheden waaronder een vertraging van de reis kan ontstaan. De ILT past haar manier van toezicht houden hierop aan. Ook andere onderwerpen krijgen meer aandacht in het toezicht, zoals het vervoer van minder valide burgers.
De ILT heeft als opdracht om het toezicht van compliance based naar performance based in te richten. Dat betekent dat de ILT niet alleen naar de naleving, maar juist ook naar de mate van veiligheid(sverbetering) kijkt. Daarvoor analyseert zij informatie uit verschillende databronnen. In samenwerking met inspecteurs en analisten wordt vervolgens een afweging gemaakt ten behoeve van het toezichtplan. Voor het toezicht op Luchthavens en Luchtruim vinden in 2016 zogenoemde Risk Based Oversight-bijeenkomsten plaats. Dat zijn sessies waarin de visie van de inspecteur op de risico’s afgezet wordt tegen de risico’s die op basis van data kunnen worden ingeschat. Hieruit komt het onderwerp grondafhandeling als aandachtspunt naar voren. Daar kan de ILT een relatief groot effect hebben in de zin van risicoreductie.
De ILT beschikt over een groot aantal databronnen, zoals het Luchtvaartuigregister en het voorvalregistratiesysteem bij het Analysebureau Luchtvaartvoorvallen (ABL). Het ABL registreert meldingen en anonimiseert ze. Met de invoering van de verordening 376/2014 is de verplichting om te melden vergroot. De ILT constateert een groei in meldingen.
De ILT ziet dat luchtvaartmaatschappijen meer sturen op het melden van voorvallen. Nieuwe spelers, zoals de General Aviation (kleine luchtvaart), verdienen meer aandacht opdat ook zij met vertrouwen gaan melden. De ILT heeft hierover met overkoepelende organisaties contact.
Het ABL monitort elke maand gegevens over een aantal onderwerpen zoals: bird strikes (botsing tussen vogel en vliegtuig), unruly passengers (passagiers die de orde verstoren aan boord), runway incursions (niet toegestane aanwezigheid van een vliegtuig, voertuig of persoon op een start- of landingsbaan die in gebruik is), drones, laseraanstralingen, airprox (vliegtuigen te dicht bij elkaar tijdens de vlucht), dangerous goods (gevaarlijke goederen) en luchtruimschendingen. De informatie uit deze voorvallen is een van de bronnen die gebruikt worden om op een geaggregeerd niveau analyses te maken.
Een andere belangrijke informatiebron is het systeem waarin de inspecteurs alle toezichtgegevens rondom de afgifte van vergunningen en de audits en controles vastleggen. Door data te analyseren en om te zetten in informatie kan de ILT op diverse wijzen interveniëren ten behoeve van veilige luchtvaart.
