Het beleid van de overheid is erop gericht dat partijen zo veel mogelijk hun verantwoordelijkheid nemen. Die kan zich ook uitstrekken tot terreinen waar voorheen overheidsregulering gebruikelijk was. Adequaat toezicht kan bijdragen aan maatschappelijk verantwoord ondernemen door ervoor te zorgen dat bedrijven voldoende oog hebben voor het publieke belang.

Bonaire en Sint Eustatius

In 2017 zijn bij de 4 grote brandstofopslagbedrijven op Bonaire en Sint Eustatius 7 inspecties uitgevoerd. De opslagtanks, de steigers, de productleidingen en de elektrische installaties verkeren in slechte staat. Met de bedrijven en alle stakeholders op de eilanden is intensief contact onderhouden om het herstel van achterstallig onderhoud te bespoedigen. De interventies hebben zonder uitzondering geresulteerd in een versnelling van de werkzaamheden door de betrokken bedrijven. Desalniettemin wordt in 2017 bestuursdwang voorbereid, tegelijkertijd start een interdepartementale taskforce om de energievoorziening op Bonaire ingrijpend te verbeteren.

Sanering terrein in Zeeland

De ILT heeft in 2017 onderzoek gedaan naar de uitvoering van toezichttaken van Gedeputeerde Staten Zeeland bij de sanering van het voormalige Thermphos-terrein. De Thermphos fabriek is na het faillissement in november 2012 door de curatoren stilgezet. Op tal van plaatsen in de installaties waren nog grote hoeveelheden gevaarlijke stoffen aanwezig. Het merendeel van de gevaarlijke stoffen is er nog steeds. Het onderzoek laat zien dat Zeeland haar taken op onderdelen niet volgens de regels heeft uitgevoerd. De ILT heeft het onderzoeksrapport aan de staatssecretaris aangeboden die vervolgens zal bepalen welke bestuurlijke consequenties hieraan verbonden worden.

Biociden

Het biocidentoezicht heeft zich geconcentreerd op voorlichtingsacties en inspecties. Ze zijn uitgevoerd bij toelatinghouders en leveranciers van biociden, vakbekwame gebruikers (op het gebied van professionele plaagdierbeheersing en gassingen) en andere bedrijfsmatige gebruikers van biociden (aircomiddelen bij garagehouders). Er zijn 40 illegale biocide-producten van de markt gehaald, zoals niet-toegelaten ratten- en muizengif, insecticiden, aircoreinigers en desinfecteermiddelen.

In 2017 heeft de ILT deelgenomen aan de eerste bijeenkomsten van de BPR-S, de Biocidal Products Regulation Subgroup, als zelfstandig onderdeel van het Forum in Helsinki. De BPR-S is het Europese samenwerkingsverband voor coördinatie en informatie-uitwisseling voor het toezicht en handhaving van de Europese Biocidenverordening.

Besluit genetisch gemodificeerde organismen

Het toezicht op Genetisch Gemodificeerde Organismen (GGO’s) is uitgevoerd bij bedrijven, in veldproeven en bij handelaren/importeurs. De naleving door GGO vergunninghouders is hoog. De betrokken onderzoekers zijn zich bewust van hun verantwoordelijkheid. Als overtredingen bij bedrijven worden geconstateerd, zijn zij doorgaans van administratieve aard. Bij de controles op veldproeven en import van risicoproducten zijn geen overtredingen gevonden. In 2017 zijn 13 incidentmeldingen aangepakt en afgehandeld waaronder de genetisch gemodificeerde oranje petunia die zonder markttoelating in de handel was gebracht.

BRZO-bedrijven

In 2017 zijn 100 administraties gecontroleerd bij BRZO-bedrijven (Besluit Risico’s Zware Ongevallen) waaronder raffinaderijen, (petro)chemiebedrijven en grote afvalverwerkers. De overtredingen betreffen onder andere onvoldoende opleidingen over vervoer gevaarlijke stoffen, ongekeurde verpakkingen, onjuist aanbrengen etiketten en kenmerking. Vier keer is een last onder dwangsom opgelegd die uiteindelijk niet hoefde te worden geïnd omdat de overtreding tijdig werd opgeheven.

Scheiding DAEB en niet-DAEB

Een van de meest ingrijpende onderwerpen voor de bedrijfsvoering van de woningcorporaties vanuit de woningwet 2015 betrof de scheiding DAEB/niet-DAEB. Deze scheiding van maatschappelijke en commerciële taken moest voor 1 januari 2018 zijn afgerond. Voor de Autoriteit woningcorporaties (Aw) betekende dit dat in 2017 de voorlopige en definitieve scheidingsvoorstellen van alle woningcorporaties zijn beoordeeld.

Met de scheiding zijn er 68.000 woningen overgeheveld naar de niet-DAEB tak waardoor corporaties op termijn 140.000 woningen beschikbaar hebben voor commerciële verhuur aan het midden en hogere segment van de woningmarkt. Het leeuwendeel van de woningvoorraad (2,25 miljoen woningen) blijft beschikbaar voor de lagere inkomensgroepen. De vele zienswijzen die zijn ingediend, waren essentieel bij de beoordeling van de scheidingsvoorstellen. Bij niet-goedkeuringen van een voorstel ging de Aw in gesprek om te zoeken naar een alternatief waar wel goedkeuring voor kon worden verleend.

Veilige luchtbrug

Naar aanleiding van signalen heeft de inspectie de veiligheid van de vluchtuitvoering van Insel Air beoordeeld. Naar aanleiding daarvan biedt de ILT de Curaçaose luchtvaartautoriteit CCAA ondersteuning bij het toezicht. Zo heeft er een gezamenlijke beoordeling plaatsgevonden van de operationele en technische boekwerken van Insel Air. Op basis van deze beoordeling heeft de CCAA een interventie toegepast op Insel Air. In 2017 heeft de ILT ter versterking van het toezicht nauw samengewerkt met de luchtvaartautoriteiten van Curaçao, Aruba en Sint Maarten. Door deze nauwe samenwerking bouwt de ILT samen met de lokale luchtvaartautoriteiten in het Caribische gebied aan een veilige luchtbrug.

Plastic draagtassen

De naleving van het verbod op het gratis verstrekken van plastic draagtassen is hoog. De ILT heeft naar aanleiding van meldingen van burgers echter geconstateerd dat supermarkten bij de bezorging van levensmiddelen nog wel gratis plastic draagtassen verstrekken. De bezorging van levensmiddelen is in de afgelopen jaren enorm gegroeid wat tot gevolg heeft dat in deze bedrijfstak maandelijks circa 1,5 miljoen plastic draagtassen worden verstrekt. De ILT heeft inspecties uitgevoerd bij de supermarkten en hen aangeschreven op tekortkomingen met een voornemen last onder dwangsom.

Eind 2017 voldeden de betreffende supermarkten aan de wetgeving. De supermarkten brengen de tas in rekening en nemen gebruikte tassen bij een volgende bezorging weer in om deze te laten recyclen. De supermarkten hebben aangegeven de inkomsten te gebruiken voor verduurzaming en recycling van verpakkingen.

Bodemenergie

Om bodemenergiesystemen aan te leggen, worden bronnen geboord tot een diepte van tot wel 300 meter minus maaiveld. Het risico bij deze boringen is dat diepere grondwaterlagen worden verontreinigd. De ILT blijft zich er voor inzetten dat deze boringen alleen door bedrijven worden uitgevoerd die een zogenaamde Kwalibo-erkenning (Kwaliteitsborging bij bodemintermediairs) hebben. Het aantal erkende bovengrondse installateurs steeg met 20%. Echter, omdat de ILT bij circa een derde van de installateurs twijfelt of zij conform de Kwalibo-eisen werken, blijft toezicht nodig.

In Nederland zijn 51 bedrijven erkend voor het aanleggen van het ondergrondse deel van bodemenergiesystemen. 31 hiervan leggen de zogenaamde gesloten systemen aan. Van deze groep bedrijven zijn er 12 geïnspecteerd. Bij 8 bedrijven zijn afwijkingen van belangrijke eisen geconstateerd.

Boetes in binnenvaart

Er is veel aandacht voor de hoogte van de boetebedragen voor overtredingen van de Binnenvaartwet. Er zijn Kamervragen gesteld en de bond van binnenvaartschippers ASV is een petitie over de boetebedragen gestart. In overleg met de branchevertegenwoordigers is afgesproken om de boetebedragen te evalueren. Begin 2018 wordt een onderzoek opgedragen aan een extern bureau.