2.5 Thema: Verantwoord vervoer

Vakbekwaamheid machinisten

Uit onderzoek naar aanleiding van een incident bij vervoerder Arriva blijkt de organisatie tekort schoot in het beoordelen van de vakbekwaamheid en ervaring van machinisten. Direct na dit incident heeft Arriva ingehuurde machinisten beoordeeld. Daarbij zijn geen bijzonderheden geconstateerd. Ook heeft Arriva maatregelen genomen die bijdragen aan het vakmanschap van de machinist. De uitkomsten van dit onderzoek zijn voor de ILT aanleiding geweest om ook bij andere spoorwegondernemingen te onderzoeken op welke wijze zij het vakmanschap van machinisten in hun organisatie hebben geborgd. Over de resultaten van dit onderzoek zal in 2018 worden gerapporteerd.

De afgelopen jaren is aandacht besteed aan spoorwegondernemingen in verband met de risico’s van het werken met nieuwe machinisten en nieuwe treindiensten. In 2017 was dit Keolis op de regionale lijnen in Overijssel. In 2018 start QBUZZ haar nieuwe concessie op de Merwede Lingelijn op.

Keuringsinstanties treinen

Ook in 2017 onderzocht de ILT of voldoende gewaarborgd is dat treinen aan de wettelijke eisen voldoen. Aanleiding voor dit onderzoek is de parlementaire enquête naar de hogesnelheidstrein Fyra. Bij de 5 Nederlandse keuringsinstanties is onderzocht hoe het proces van certificeren verloopt. In 2018 worden de resultaten gepubliceerd.

Cabotage

In 2017 heeft de ILT 361 beladen buitenlandse vrachtwagens gecontroleerd. De acties vonden plaats in de havengebieden van Rotterdam en Amsterdam en de luchthaven Schiphol. Bij 273 objectinspecties bleek er sprake van internationaal goederenvervoer, dus geen cabotage (beperkt binnenlands vervoer door buitenlandse transportondernemingen). Bij 88 objectinspecties bleek wel sprake van cabotage. In 13 gevallen bleek in het Rotterdamse havengebied sprake van lokale cabotage, dat wil zeggen cabotage op specifieke plekken op het onderliggend wegennet. In 5 gevallen bleek er sprake van overtreding van de regels. In al deze gevallen heeft de inspectie proces-verbaal opgemaakt en het transport beëindigd.

Daarnaast heeft ILT administratieve controles uitgevoerd bij 8 betrokken opdrachtgevers van lokale cabotage in de havengebieden Rotterdam en Amsterdam en Luchthaven Schiphol. Verladers en expediteurs treden op als opdrachtgevers van (cabotage)transporten. Uit deze controles bleek dat de bezochte bedrijven een beperkte kennis hebben van de cabotageregels die de vervoerder in 8 moet nemen. De bezochte opdrachtgevers hebben aangegeven bereid te zijn de naleving van de cabotageregels te stimuleren en hiervoor treffende beheersmaatregelen te nemen.

Controles taxivervoer

De controles op straat worden steeds vaker uitgevoerd in samenwerking met politie, marechaussee en (of) gemeente. Vooral in het eerste kwartaal heeft de ILT samen met de marechaussee en de handhavingsdienst van de gemeente Haarlemmermeer ingezet op de ronselaarsproblematiek op Schiphol. In het laatste kwartaal is een pilot uitgevoerd in het kader van digitaal toezicht. Taxiondernemers zijn benaderd met het verzoek boordcomputergegevens aan te leveren die op kantoor zijn geanalyseerd. Dit proces wordt in 2018 verder ontwikkeld en geautomatiseerd. Door deze aanpak kunnen meer ondernemers worden gecontroleerd op de naleving van onder andere rij- en rusttijden.

Het uitlezen van boordcomputers is niet altijd vlekkeloos verlopen. Daardoor is het aantal gecontroleerde taxi’s achtergebleven. Door zowel een update van de software voor de BCT’s (boordcomputer taxi) als een update van het ILT-analyseprogramma, kan de BCT’s nu aanzienlijk beter worden uitgelezen.

Schiphol

De risico’s op Schiphol hebben vooral betrekking op de samenwerking tussen verschillende organisaties die in een ketenproces van aankomst en vertrek van vliegtuigen betrokken zijn. De processen van deze partijen moeten in de grondafhandeling naadloos op elkaar aansluiten. Met de groei van het luchtverkeer zullen ook de activiteiten in de grondafhandeling en de communicatie tussen betrokken partijen de komende jaren toenemen. Deze processen moeten daarom robuust genoeg zijn voor de veiligheid. De risico’s die naar voren komen zijn handelingen met vliegtuigen bij de luchthaven (grondafhandeling zoals push-back, taxi instructions en het slepen van vliegtuigen) en verstoringen op de taxi- en landingsbanen (runway incursions). Begonnen is met het programma Schiphol dat tegemoet komt aan de behoefte van een totaalbeeld van de veiligheid op Schiphol.

Vervoer gevaarlijke stoffen luchtvaart

De toezichtaanpak (door de sector) op vervoer van gevaarlijke stoffen door de lucht is onderzocht. Het gaat om verschillende klassen gevaarlijke stoffen. Informatie uit de analyses stelt de inspectie in staat om keuzes te kunnen maken en de capaciteit daar in te zetten waar de risico’s het grootst zijn. De meldingen, objectinspecties en audits vormen input voor de analyses binnen het informatiegedreven toezicht. De risico’s die naar voren kwamen, waren: de kans dat risicostoffen onzichtbaar tussen andere objecten zitten; dat een gevaarlijke stof niet is aangegeven, verkeerd verpakt of onder verkeerde noemer verstuurd is. Ook de toenemende zendingen als gevolg van E-commerce (bestellingen via webshops) spelen een rol.

Kleine luchtvaart

Het toezicht op de naleving van regels door de kleine luchtvaart verschuift in 2017 van direct handhavend naar overleg en informerend optreden om langs die weg de vliegveiligheid te verhogen. Tijdens toezichtacties gaan inspecteurs in gesprek om een beter beeld te krijgen van kennis en vaardigheden van de piloten. Klassieke onderwerpen zoals het maximale gewicht en de verdeling daarvan bij het toestel komen daarbij aan bod. De ervaringen opgedaan bij de inspecties zijn met de sector gedeeld.

Nachtslotovertredingen

De ILT treedt handhavend op tegen luchtvaartmaatschappijen die zonder geldige slots (gereserveerde start- en landingstijden) in de nacht starts of landingen op Schiphol uitvoeren. In verband met nachtslotovertredingen heeft de ILT aan een aantal luchtvaartmaatschappijen dwangsommen opgelegd. Om de effectiviteit van de handhaving te verhogen, heeft de ILT ook luchtvaartmaatschappijen ontboden om toe te lichten welke maatregelen worden genomen om nachtslotovertredingen te beëindigen. Daarnaast heeft de ILT gewerkt aan een verscherpt handhavingsbeleid voor nachtslots dat voor het zomerseizoen 2018 is ingevoerd. Deze aanscherping moet ook worden gezien in het licht van het beleid voor de komende jaren om niet meer dan 32.000 vliegtuigbewegingen in de nacht op Schiphol toe te staan. Door deze aanscherping kunnen luchtvaartmaatschappijen zich minder vaak op overmacht beroepen bij het landen in de nacht zonder dat zij over een nachtslot beschikken.