De overheid verlangt van ondernemers dat ze publieke waarden als veiligheid, duurzaamheid en betrouwbaarheid hoog in het vaandel hebben. De opdracht aan de overheidsinstellingen en organisaties met een publieke taak brengt met zich mee dat zij zelf het goede voorbeeld geven. Ook de ILT heeft mogelijkheden om die voorbeeldrol te vervullen en erop te sturen.

Defensie

De ILT houdt toezicht op aangewezen locaties van het ministerie van Defensie als het gaat om milieu, brandveiligheid, bouwen en slopen. De laatste jaren ziet de ILT een afname in de aandacht voor met name milieu en brandveiligheid. Denk bijvoorbeeld aan de opslag en behandeling van munitie en aan brandveiligheid van gebouwen waar militairen slapen. De onveilige situaties in de legeringsgebouwen worden komend jaar aangepakt. Omdat bij de marine geen verbeteringen zichtbaar waren, is deze organisatie onder verscherpt toezicht gesteld. Hoewel de marine nadien grote stappen heeft gezet, blijft het verscherpte toezicht voorlopig van kracht.

Zeesluis IJmuiden

In 2017 heeft de ILT zich als vergunningverlener en toezichthouder beziggehouden met de nieuwbouw van de grootste zeesluis van de wereld in IJmuiden in opdracht van Rijkswaterstaat. Het is een enorme klus om het werk binnen de wettelijke kaders te laten verlopen zonder de voortgang ernstig te beïnvloeden. Vooral de complexiteit, de dynamiek en de snelheid waarmee de bouw van deze zeesluis plaatsvindt, maakt het toezicht extra uitdagend. De problemen hebben vooral betrekking op de snelheid waarmee het werk moet worden gedaan, het feit dat er geen stremmingen mogen optreden van de bestaande sluizen (essentieel voor de haven van Amsterdam) en het ruimtegebrek voor opslag van vrijkomende grond, bouwstoffen en andere materialen.

Bestuurders woningcorporaties

Sinds de inwerkingtreding van de Woningwet op 1 juli 2015 moet de Autoriteit woningcorporaties een zienswijze geven op de aanstelling of herbenoeming van bestuurders en leden van het interne toezichtorgaan. Falend optreden door bestuurders en het ontbreken van een tegenmacht waren volgens de parlementaire enquêtecommissie woningcorporaties belangrijke oorzaken voor de debacles binnen de corporatiesector. De ‘Geschiktheid en Betrouwbaarheid’- toets is ingevoerd om hier meer grip op te krijgen.

Van de kleine zeshonderd meldingen (van een voorgenomen benoeming) die in 2017 zijn behandeld, kon er bij ruim 20 gevallen geen positieve zienswijze worden afgegeven. Vanaf april zijn meer meldingen beoordeeld op basis van door de corporatie verstrekte informatie over de kwaliteiten, competenties en betrouwbaarheid van de kandidaat. Bij deze zogenaamde ‘papieren toets’ wordt de kandidaat niet meer uitgenodigd voor een gesprek. Ongeveer 50% van de (her) te benoemen commissarissen wordt op deze risicogerichte manier beoordeeld.

Wabo-vergunningen getoetst

Het Wabo-bevoegd (Wet algemene bepalingen omgevingsrecht) gezag (de provincies) heeft afgelopen jaar in totaal 220 Wabo-vergunningprocedures voorgelegd aan de inspectie voor advies. Hiervan zijn 114 procedures conform de gestelde prioriteiten in behandeling genomen. De ILT controleert of de best bestaande technieken zijn toegepast zodat (internationale) afspraken over bijvoorbeeld luchtkwaliteit en externe veiligheid gehaald kunnen worden. In 2017 zijn 110 procedures afgerond, daarvan heeft de inspectie in 23 gevallen interventies gepleegd. In 2 gevallen is beroep ingesteld.

Hoogwaterveiligheid

In 2017 is gestart met het formele toezicht op de zorgplicht voor de primaire waterkeringen. Uit de eerste 14 audits blijkt dat de waterkeringbeheerders hard bezig zijn om de zorgplicht goed te regelen. De betrokken waterkeringbeheerders hebben een inspectierapport ontvangen met aandachtspunten en eventuele tekortkomingen. De waterkeringbeheerders reageren positief op de resultaten. Het toezicht draagt bij aan een verdere professionalisering van het beheer en onderhoud.

Ook is de eerste landelijke beoordelingsronde van de primaire waterkeringen gestart. Alle waterkeringbeheerders moeten in de periode tot 2023 de overstromingskans van hun waterkeringen bepalen en vergelijken met de wettelijke normen. De ILT ziet erop toe dat de beoordeling van de normtrajecten wordt uitgevoerd volgens de wettelijke voorschriften en rapporteert het landelijk beeld aan de minister.

In 2017 heeft de ILT ingestemd met 12 ingediende beoordelingen van de 14 meest risicovolle dijktrajecten van Nederland met een behoorlijke normoverschrijding.

Informatievoorziening corporatiesector

De informatievoorziening in de corporatiesector wordt verzorgd door het systeem Corpodata. Begin 2017 waren er grote problemen met het systeem: het was niet goed bereikbaar en al ingevoerde gegevens raakten verloren of werden niet goed verwerkt. Naar aanleiding van de problemen is een externe evaluatie uitgevoerd. Belangrijkste oorzaak: de techniek (stabiliteit van het ICT-systeem) in combinatie met hoeveelheid gegevens die aan de corporaties wordt gevraagd. Naar aanleiding van de evaluatie is gestart met het uitwerken van verbetervoorstellen gericht op het afslanken van de omvang van de gegevensuitvraag en met een nieuw systeem voor informatie-uitwisseling. Dit vereist samenwerking van alle partijen in de sector.

Eind 2017 hebben Aedes (vereniging van woningcorporaties), het ministerie van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties (BZK), het Waarborgfonds Sociale Woningbouw (WSW) en de Aw het convenant ‘verbetering informatievoorziening corporatiesector’ getekend. Daarin is afgesproken dat Standard Business Reporting (SBR) de standaard wordt voor gegevensuitwisseling in de corporatiesector.