Amsterdam Airport Schiphol (AAS) berekent jaarlijks hoeveel omwonenden in de buurt van Schiphol te maken hebben met ernstige geluidshinder. En bij hoeveel omwonenden het vliegverkeer leidt tot een ernstig verstoorde slaap. De conclusies gaan over cijfers van 2020; informatie over 2021 is nog niet beschikbaar.
Sterke afname berekende ernstige hinder en slaapverstoring
In gebruiksjaar 2020 was er minder vliegverkeer door de coronapandemie. Hierdoor was het geluid over het hele jaar gemiddeld minder en laten de berekeningen een sterke afname zien. Zo daalde het aantal ernstig gehinderden naar ongeveer 50.000. En verminderde het aantal ernstig slaapverstoorden tot rond de 8.000. Dit is in beide gevallen lager dan de afgelopen jaren.
Ernstige geluidshinder en ernstige slaapverstoring worden berekend binnen geluidscontouren. Buiten de contouren gelden geen normen of gelijkwaardigheidscriteria. Daar kan wel een positieve werking uitgaan van de regelgeving die binnen de contour geldt.
Ernstige geluidshinder
| x | aantal ernstig gehinderden |
|---|---|
| 2016 | 138500 |
| 2017 | 149000 |
| 2018 | 150000 |
| 2019 | 142400 |
| 2020 | 51200 |
Het staafdiagram laat het berekende aantal ernstig gehinderden zien, in de gebruiksjaren 2016 tot en met 2020.
Ernstige slaapverstoring
| x | aantal ernstig slaapverstoorden |
|---|---|
| 2016 | 19500 |
| 2017 | 22457 |
| 2018 | 19478 |
| 2019 | 17522 |
| 2020 | 8185 |
Het staafdiagram laat het berekende aantal ernstig slaapverstoorden zien, voor de gebruiksjaren 2016 tot en met 2020.
Vastgelegde berekeningsmethode
Om het aantal ernstig gehinderden en slaapverstoorden te schatten, gebruikt AAS de vastgelegde methode van de gelijkwaardigheidscriteria. Voor ernstige geluidshinder gaat het om de omwonenden binnen de contour waar vliegtuigen gemiddeld per jaar 48 decibel geluid of meer veroorzaken (binnen de 48 dB(A) Lden -contour). Voor ernstige slaapverstoring zijn dit de omwonenden binnen de contour waar nachtvluchten gemiddeld per jaar 40 decibel geluid of meer opleveren (binnen de 40 dB(A) Lnight -contour).
Op dit moment wordt de contour berekend met het Nederlands Rekenmodel (NRM). Voor de toetsing aan de gelijkwaardigheidscriteria geldt 2005 als referentiejaar voor het aantal woningen en omwonenden. De berekeningsmethode gaat in de toekomst veranderen. Ook wordt het referentiejaar voor woningen en omwonenden aangepast naar 2018. De gelijkwaardigheidscriteria wijzigen dan mee. Het Planbureau voor de Leefomgeving (PBL) publiceert nu al cijfers waarin de toename door nieuwbouw in de buurt van Schiphol is meegenomen. Hierdoor valt het aantal ernstig gehinderden ruim 18% hoger uit. Het aantal ernstig slaapverstoorden stijgt met 13%.
In aanvulling op de aangekondigde aanpassingen adviseert het Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu (RIVM) een update van de zogenoemde blootstellingsresponsrelaties (BR-relaties). Deze relaties leggen het verband tussen de blootstelling aan geluid en het percentage bewoners dat daarvan ernstige hinder en ernstige slaapverstoring ondervindt. De BR-relaties volgen uit gezondheidsonderzoeken naar ernstige hinder en slaapverstoring, in combinatie met de langdurige blootstelling aan geluid.
Ook gezondheidseffecten buiten de Schiphol-geluidscontouren
De gelijkwaardigheidscriteria richten zich op het berekenen van het aantal ernstig gehinderden binnen de 48 dB Lden-contour en aantallen ernstig slaapverstoorden binnen de 40 dB Lnight-contour. Maar ook buiten deze contouren is er een percentage van de bevolking dat ernstige geluidshinder of slaapverstoring ervaart. Dat blijkt bijvoorbeeld uit de GGD-gezondheidsmonitor 2020. Omdat buiten de contouren meer mensen wonen, gaat het om een relatief groot aantal mensen dat aangeeft ernstige hinder te ervaren. Ook meldingen over perioden van overlast en over incidentele vluchten komen regelmatig van buiten de contouren.
De kaart laat zien dat geluidshinder óók voorkomt buiten de geluidscontouren van Schiphol (bron: ILT).
Advies WHO: pas bescherming toe tegen ernstige geluidshinder
De World Health Organization (WHO) doet de aanbeveling om de gezondheid van omwonenden te beschermen tegen blootstelling aan te veel vliegtuiggeluid. Volgens de WHO ondervindt een belangrijk deel van omwonenden ernstige hinder bij luchtvaartgeluid vanaf 45 dB Lden. Het aanbevolen beschermingsgebied is daarmee groter dan het gebied dat wordt beschermd door de gelijkwaardigheidscriteria. Dat ligt namelijk binnen de 48 dB Lden-contour. Voor ernstige slaapverstoring komt de aanbeveling van de WHO wél overeen met de contour rondom Schiphol voor de bescherming tegen nachtelijk vliegtuiggeluid: de 40 dB Lnight-contour.
