Slaat een bedrijf gevaarlijke stoffen op? Dan is er een risico op ongevallen. Risicovolle bedrijven moeten zich daarom aan de regels van het Besluit risico’s zware ongevallen (Brzo 2015) houden. Ook moeten bedrijven volgens de Wet milieubeheer ongewone voorvallen melden.
Brzo-overtredingen in 2021
Op Schiphol zijn 2 risicovolle bedrijven gevestigd, die onder Brzo-regels vallen. Bij deze bedrijven stelde het Brzo-inspectieteam in 2021 7 overtredingen vast; in 2020 waren dit er 2. Het gaat in 6 gevallen om overtredingen in categorie 3. Deze categorie gaat over overtredingen met een ‘zeer geringe dreiging van een voorval’.
3 categorieën Brzo-overtredingen (brzoplus.nl)
- Categorie 1: Zwaar; er is sprake van een onmiddellijke dreiging van een zwaar ongeval.
- Categorie 2: Middelzwaar; er is geen sprake van onmiddellijke dreiging voor de veiligheid van werknemers en/of directe omgeving. Wel is vastgesteld dat het bedrijf onvoldoende maatregelen heeft getroffen.
- Categorie 3: Licht (zeer geringe dreiging); gaat over lichtere tekortkomingen, waarvoor een lichtere sanctie met een redelijke hersteltermijn wordt opgelegd.
Meldingen ongewone milieuvoorvallen bij Brzo-bedrijven
Naast de periodieke inspecties moeten bedrijven zelf ongewone voorvallen melden. In 2021 gebeurde dit 13 keer; in 2020 waren er 15 meldingen. Een ongewoon voorval is volgens de Wet milieubeheer ‘een gebeurtenis die afwijkt van de normale bedrijfsactiviteiten, waardoor nadelige gevolgen voor het milieu ontstaan’. Daaronder vallen ook nadelige effecten voor de gezondheid van medewerkers en voor passagiers in de terminal of in het vliegtuig. De Omgevingsdienst Noordzeeknaaal (ODNZKG) verzamelt de meldingen, stuurt deze door aan de ILT en houdt toezicht op de voorvallen.
Vastgestelde Brzo-overtredingen en meldingen ongewone voorvallen
| x | geconstateerde BRZO-overtredingen | ongewone voorvallen |
|---|---|---|
| 2017 | 2 | 20 |
| 2018 | 0 | 20 |
| 2019 | 0 | 14 |
| 2020 | 2 | 15 |
| 2021 | 7 | 13 |
Aantal vastgestelde Brzo-overtredingen en meldingen van ongewone voorvallen, voor de gebruiksjaren 2017 tot en met 2021.
In 2021 waren er op Schiphol 525 meldingen van ongewone voorvallen
Totale aantal meldingen ongewone voorvallen op Schiphol
Ook bedrijven die niet onder het Brzo 2015 vallen, moeten ongewone voorvallen melden. In 2021 waren er op Schiphol in totaal 525 meldingen van ongewone voorvallen. Dat komt neer op ongeveer 20 meldingen per 10.000 vliegtuigbewegingen. Dit is lager dan vorig jaar: toen ging het om ongeveer 24 meldingen per 10.000 vliegtuigbewegingen. De meldingen gaan meestal over kleine olielekkages. Een enkele keer gaat het om grotere lekkages. Zo lekte er in 2021 270 kilogram (kg) koudemiddel weg in de atmosfeer. Dit is een zeer grote hoeveelheid, die qua klimaatschade gelijkstaat aan de uitstoot van meer dan 1.200 ton CO₂. Om een indruk te geven: de CO₂-uitstoot per vliegtuigbeweging is de afgelopen jaren gemiddeld ongeveer 1.500 kg. Ook was er in 2021 een voorval waarbij ruim 1.000 liter vliegtuigbrandstof weglekte uit een vliegtuigvleugel. De lekkage is volgens de regels opgeruimd.
Aantal en aanleiding ongewone voorvalmeldingen
| x | overig | lekkage koelvloeistof | lekkage benzine of kerosine | lekkage minerale olie |
|---|---|---|---|---|
| 2019 | 132 | 45 | 104 | 649 |
| 2020 | 82 | 40 | 94 | 478 |
| 2021 | 50 | 36 | 77 | 362 |
Aantal en aanleiding van alle ongewone voorvalmeldingen op Schiphol, voor de gebruiksjaren 2019 tot en met 2021.
Toezicht op Brzo-bedrijven
Of een bedrijf onder het Brzo 2015 valt, hangt af van de hoeveelheid en het type gevaarlijke stoffen dat een bedrijf op zijn terrein heeft. Een Brzo-bedrijf is verplicht om alle maatregelen te treffen die nodig zijn om zware ongevallen te voorkomen. En om de gevolgen daarvan voor de menselijke gezondheid en het milieu te beperken. Op Schiphol zijn 2 Brzo-bedrijven. Het ene bedrijf slaat vliegtuigbrandstof op en transporteert het. Het andere bedrijf doet aan vliegtuigonderhoud.
Wil een Brzo-bedrijf zich ergens vestigen? Dan beoordeelt en weegt de provincie de risico’s in de omgevingsvergunning en het bestemmingsplan. De Inspectie Leefomgeving en Transport (ILT) adviseert het bevoegd gezag bij de vergunningverlening. Voor toezicht op de Brzo-bedrijven op Schiphol zijn verantwoordelijk:
- Omgevingsdienst Noorzeekanaalgebied (ODNZKG), namens de provincie Noord-Holland
- De Veiligheidsregio
- De Nederlandse Arbeidsinspectie
- De waterkwaliteitsbeheerder, het waterschap
Hoe vaak er een inspectie is voor de controle op de naleving van het Brzo 2015, hangt af van de grootte, complexiteit en risico’s van het bedrijf. En van de resultaten van de vorige inspectie. Eén van de 2 bedrijven op Schiphol wordt jaarlijks geïnspecteerd. Het andere bedrijf normaal gesproken eens in de 2 jaar, maar in 2021 is een extra inspectie uitgevoerd.
